Италија истражува наводи дека „воени туристи“ им плаќале на српските сили да убиваат Босанци „за забава“ – а неколку се обвинети за пукање во деца.
Богати странци плаќале десетици илјади фунти за да станат „викенд снајперисти“ и да пукаат во цивили за време на опсадата на Сараево, според наводите што ги истражуваат италијанските власти, објави Телеграф.
Покрената е истрага за тврдењата дека ентузијасти за оружје и крајно десничарски екстремисти патувале во градот разурнат од војна во 1990-тите со снајперски пушки за да ги убијат преплашените Босанци „за забава“.
Странците, од Италија, САД, Русија и други места, се обвинети дека им плаќале на српските сили да учествуваат во пукањето за време на босанската војна.
Тие наводно биле мотивирани од симпатии кон српската кауза, чиста крволочност или комбинација од двете, велат истражителите.
Србија ги негира тврдењата.
Но, сведоците и италијанските истражители тврдат дека дури и постоел ценовник за целните убиства – странците би платиле повеќе за да пукаат во деца и мажи кои биле вооружени и во униформа.
Според Телеграф, аматерските снајперисти плаќале денешен еквивалент од 80.000 до 100.000 евра (просечно 80.000 фунти) за да учествуваат во овој застрашувачки „спорт“, според весникот „Ла Република“.
Се вели дека Италијанците се собрале во североисточниот пограничен град Трст и биле транспортирани до ридовите околу Сараево за време на опсадата на градот од 1992 до 1996 година.
Битката, во која загинаа повеќе од 11.500 луѓе, е најдолгата во модерната европска историја, надминувајќи ја 872-дневната германска опсада на Ленинград во Втората светска војна.
На „воените туристи“ од различни националности, вклучувајќи Американци и Руси, наводно им било дозволено да пукаат врз цивили од страна на милициите на босанските Срби под команда на воениот водач Радован Караџиќ.
Обвинителите во Милано се обидуваат да ги идентификуваат Италијанците кои наводно биле вклучени во убиствата и би можеле да поднесат обвиненија за „доброволно убиство отежнато од суровост и подмолни мотиви“.
Им помагаат полицајци од специјализирана единица на полицијата Карабинери, позната како Рагруппаменто Оперативо Специјале, која се бори против тероризмот и организираниот криминал.
Слични тврдења беа изнесени и во минатото, но сега повторно се појавија благодарение на формалната правна постапка што ја покрена Бенјамина Кариќ, поранешна градоначалничка на Сараево, „против непознати лица“.
„Цел тим неуморни луѓе се борат за да се слушне оваа тужба“, изјави таа за Анса, националната новинска агенција на Италија.
Случајот го презеде италијанскиот новинар и писател, Ецио Гавацени, со поддршка на двајца адвокати и поранешен судија.
Постоела „тарифа за овие убиства: децата чинеле повеќе, од мажите, по можност во униформа и вооружени, жените и конечно старите луѓе, кои можеле да се убиваат бесплатно“,изјави Гавацени.
Гавацени понатаму вели дека е ужаснат од помислата дека богати Италијанци од средната класа патувале во Босна плаќале за убивање луѓе за забава.
„Тие тргнувале од Трст на потрага по луѓе. А потоа се вратија дома и продолжија со своите нормални животи, беа почитувани според мислењето на оние што ги познаваа“, рече тој.
Странците кои патувале во Сараево за да ги нападнат цивилите „се преправаа дека се Бог и останаа неказнети“, изјави тој за весникот „Ла Република“, пренесува Телеграф.
Убиствата наводно биле извршени со премолчување од српската разузнавачка служба.
Обвинителите ќе го испитаат сведочењето на поранешен босански разузнавачки службеник кој собрал информации за наводните снајперисти за време на викендот од заробен српски војник.
Поранешниот агент, Един Субашиќ, рече дека за време на испрашувањето, српскиот војник рекол дека Италијанците платиле за да пукаат со снајперски пушки на фронтовската линија.
Поранешниот американски маринец, Џон Џордан, сведочеше пред ад хок меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија предводен од Обединетите нации во 2007 година дека „туристички стрелци“ патувале во Сараево за да пукаат во цивили за сопствено задоволство.
Тој рече дека видел еден странец „како се појавил со оружје кое изгледа посоодветно за лов на диви свињи во Црната шума отколку за урбани борби на Балканот“ и додаде дека лицето го ракувало оружјето како „почетник“.
Присуството на „викенд снајперисти“ наводно било потврдено во тоа време од италијанската разузнавачка агенција, СИСМИ.
Постои еден добро познат, документиран случај на странец кој пука врз цивили од ридовите околу Сараево.
Едуард Лимонов, руски националист, е снимен во 1992 година како пука со митралез врз опколениот град.
Тој бил придружуван од Караџиќ, кој подоцна е прогласен за виновен за геноцид и злосторства против човештвото за време на босанската војна.
Лимонов починал во Москва во 2020 година на 77-годишна возраст.
Вакви тврдења се изнесени документарец насловен „Сараево Сафари“, направен во 2022 година од Миран Жупаниќ, словенечки режисер.
Еден неименуван поранешен американски разузнавач изјавил дека ги видел туристите како плаќаат за да пукаат во цивили.
„Бев во Грбавица (населба во Сараево) каде што видов како, за одредени суми пари, странци влегуваа да пукаат во опкружените граѓани на Сараево“, рекол поранешниот разузнавач во филмот.
Документарецот предизвика жестока реакција кај босанските Срби. Вељко Лазиќ, раководител на организација на ветерани, го нарече „апсолутна и гнасна лага“.
Тој рече дека документарецот е „навреда за Република Српска (етничкиот српски ентитет што ја сочинува половина од Босна и Херцеговина), нејзината армија и српските жртви на војната“.
Гавацени објасни дека документарецот од 2022 година, „Сараево Сафари“, од словенечкиот режисер Миран Жупаниќ, го обновил неговиот интерес и ги поттикнал неговите најнови истражувања.
Подготви: Д. Тахири / Цивил Медиа
