Извештајот на ЕК за реформскиот напредок на Северна Македонија констатира дека Владата презеде позитивен пристап кон регионалната соработка и добрососедските односи, што се сметаат за суштински дел од процесот на движење на земјата кон ЕУ. Тие придонесуваат за стабилност, помирување и клима погодна за решавање на отворени билатерални прашања и наследствата од минатото.
– Северна Македонија продолжи активно да учествува во регионални иницијативи како што се Договорот за слободна трговија на Централна Европа (ЦЕФТА), Енергетската заедница, Транспортната заедница, Процесот на соработка во Југоисточна Европа (ПСЈИЕ), Советот за Регионална соработка РЕКОМ и Регионална канцеларија за младинска соработка (RYCO) 13. Во април 2020 година, Северна Македонија стана членка на Стратегијата на ЕУ за Јадранско-јонскиот регион (EUSAIR).
За време на кризата КОВИД-19, се додава, инклузивната регионална соработка се покажа како неопходна. Воспоставувањето на зелени ленти во регионот го докажа капацитетот на регионот за брзо и ефикасно решавање на заедничките предизвици. Инклузивни регионални организации – Советот за регионална соработка, Заедницата за транспорт и ЦЕФТА – беа клучни за одговор на Ковид – кризата. Овие достигнувања, се вели, треба да се свртат во одржливи подобрувања.
Врз основа на резултатите од претходните самити со регионот, самитот на Западен Балкан во Познањ се фокусираше на зајакнување на регионалната соработка во областа на економијата и трговијата, дигиталната агенда, поврзаноста, безбедноста, борбата против корупцијата, промовирање на помирувањето и младите. Самитот одобри голем број достигнувања на овие полиња, особено Декларација за транзиција на чиста енергија потпишана во Подгорица, Регионалниот договор за роаминг потпишан во Белград, значителен пакет за поврзување и Декларацијата за интеграција на Ромите. Исто така, се посочува тоа беше повод да се започне со подготовка на Зелена агенда за Западниот
Балканот. Се потсетува и дека Бугарија и Северна Македонија се копретседавачи со Берлинскиот процес во 2020 година, насочен кон засилување на регионалната соработка на Западен Балкан.
Северна Македонија, се наведува во Извештајот, ги демонстрираше своите заложби да обезбеди нов поттик за регионалните соработка и зајакната регионална сопственост на самитите во Нови Сад, Охрид и Тирана. Важно е дека регионалните иницијативи ги вклучуваат сите партнери во Западен Балкан и се врз основа на правилата на ЕУ, врз основа на обврски што претходно беа преземени во рамките на ЦЕФТА, регионалната економска област (РЕА) или Договорот за транспортна заедница. Многу обврски и решенијата се веќе донесени во овие регионални рамки и тие треба да бидат брзо спроведено, сугерира Извештајот.
На Самитот во Загреб на 6 мај 2020 година, лидерите на ЕУ и Западен Балкан се согласија дека продлабочувањето на регионалната економска интеграција треба да биде значаен дел од напорите за закрепнување на Западен Балкан. За да го стори тоа, Северна Македонија треба да има конструктивна улога во градењето на заеднички регионален пазар, кој ќе биде од клучно значење за зголемување на привлечноста и конкурентност на регионот. Тоа ќе и помогне на Северна Македонија да го забрза закрепнувањето од последиците од пандемијата – особено со привлекување инвеститори кои бараат диверзификација на синџири на снабдување и пократки вредности. Таков заеднички регионален пазар треба да биде инклузивен, заснован врз правилата на ЕУ и да се базира на достигнувањата на повеќегодишниот акциски план за регионалната економска област.
Земјата, се посочува, остана конструктивно посветена на билатералните односи со другите земји кои се во процес на евроинтеграција и со соседните земји кои се членки на ЕУ.
За односите со Бугарија се наведува дека за време на периодот на известување, земјата особено се фокусираше на Договорот за пријателство, добрососедство и соработка. Премиерот Борисов беше во посета на Скопје во август 2019 година по повод втората годишнина од договорот. Претходно во јуни 2019 година, првиот состанок на Заедничката меѓувладина комисија се одржа во Софија и беше ко-претседаван од министрите за надворешни работи на двете земји. За време на периодот на известување, двете страни
потпишаа неколку договори, вклучувајќи протокол за соработка во борбата против трговија со луѓе, како и меморандум за соработка во областа на транспортот и прекуграничната тимска работа. Неколку состаноци на Заедничката мултидисциплинарна комисија за образовни и историски прашања се одржаа во периодот на известување. Бугарија обезбеди поддршка на земјата во контекст на ковид кризата, вклучително и со обезбедување медицински услуги опрема и поддршка на репатријација на заглавени граѓани.
Во односите со Грција за време на периодот на известување, посебен фокус беше ставен на Договорот од Преспа со Грција, кој вклучува зголемена соработка меѓу двете земји во областите на трговијата и економијата, енергијата, одбраната и прекуграничната соработка.
Заедничкиот интердисциплинарен комитет на експерти за историски, археолошки и образовни прашања одржа четири состаноци за време на извештајниот период. Во врска со комерцијалните имиња и трговските марки, основана е меѓународна група експерти која го одржа својот прв состанок во јуни 2019. Покрај тоа, седмиот состанок на Постојаниот мешовит граничен комитет се одржа во јуни 2019 година во Скопје. Во согласност со Договорот од Преспа, првиот грчки амбасадор во Северна Македонија му ги врачи акредитивните писма на претседателот на Северна Македонија во септември 2019 година. Продолжија политичките контакти на високо ниво. Грчкиот министер за надворешни работи Дендиас го посети Скопје во ноември 2019 година. Двајцата министри за здравство се состанаа во Атина во мај 2020 година за размена на искуства за пристап до третман и спречување на Ковид-19, како и за предизвици со кои се соочуваа земјите поради пандемијата, стои во Извештајот на ЕК./МИА/.
