Пишува: Олха Данилиук
Цивил ме праша за моето мислење за улогата на претседателот Зеленски за ова прашање. Па, претседателот Зеленски е одговорен за сегашната ситуација.
Прво, парламентарното мнозинство на неговата партија го усвои предлог-законот бр. 12414. Второ, тој одби да стави вето на него. А сега, гледаме како украинската влада најавува четиринеделен одмор – потег што апсолутно го разбеснува општеството. Зеленски свика состанок со шефовите на антикорупциските тела на Украина само еден ден по потпишувањето на контроверзниот закон, на 23 јули.
Тој предложи нацрт-закон кој, како што тврди, нема да ги ограничи овластувањата на НАБУ или САПО. Но, кога ќе се воведе овој закон и дали ќе ја реши или ќе ја продлабочи кризата, останува нејасно. Затоа Украинците продолжуваат да протестираат на улиците на бројни градови од исток до запад и од север до југ, барајќи вистински реформи што можат да го заштитат, или дури и да го зајакнат, антикорупцискиот систем на земјата.
Едноставно кажано, неговата улога во ова е значајна и јас лично сум шокирана што тој и парламентот го избраа овој тек на дејствување. Исто така, ме прашаа колку е вистинско ова прашање и колку е корисно за непријателите на борбата за слобода на Украина. Ова прашање е катастрофално. Тоа ја става Украина во опасно слаба позиција во преговорите за пристапување на Украина во ЕУ.
Антикорупциската реформа е една од основните столбови на обврските на Украина во рамките на патот за членство во ЕУ. Неодамнешните заострени мерки против НАБУ и САПО не само што ја поткпуваат јавната доверба, туку и предизвикуваат сериозна загриженост кај меѓународните партнери на Украина, особено Европската унија, која го постави напредокот во борбата против корупцијата услов за понатамошна финансиска помош и евентуално пристапување.
Што е уште полошо, јавните протести и растечките тензии меѓу граѓанското општество и владата создаваат идеална средина за руското влијание да ја дестабилизира ситуацијата во Украина. Се соочуваме со сериозни ризици во моментов. Она што може да се случи би можело да биде навистина катастрофално – не само за Украина, туку и за цела Европа. План за саботирање на иднината на Украина Кога државата мисли дека може трајно да се мајтапи со граѓаните под изговор „сега не е време“, многу позната фраза меѓу Украинците во текот на последните три години – Па, не, не може.
Од 24 февруари 2022 година, сите тивко постигнавме консензус: ние, како нација, нема да ве држиме одговорни за она што се случи пред 2022 година, а вам, на владата, ќе ви се даде огромна доверба. Потоа дојдоа 2023 и 2024 година – ѓубриња како прорускиот пратеник Артем Дмитрук и поранешниот градски советник Денис Комарницки, обвинети за корупција, избегаа во странство. Луѓе како Анија Алхим, позната блогерка која живее во Кијив, можат да извикуваат „Путин успеа“ без никаква казна.
Сега е 2025 година – година во исклучителна тешка средина, кога САД бараат каков било изговор да нé избришат од агендата. ЕУ внимателно следи што се случува со реформите. И еве нé, ја реконструираме владата. (Првата вицепремиерка) Јулија Свириденко вели дека „го преувеличуваме проблемот со корупцијата во Украина“, во меѓувреме, станот на Херојот на Украина Андриј Пилшчиков, попознат по прекарот „Џус“, е претресен од страна на Државното биро за истраги – затоа што таканаречениот „непријател на народот“, Виталиј Шабунин, добро познат активист против корупцијата, еднаш престојувал таму.
Браво! Доволно моќно?
Луѓето кои зборуваат за тоа колку биле ефикасни НАБУ и САПО – можеби треба да ја погледнат „ефикасноста“ на Министерството за национална единица, чиј раководител сега е највисоко рангоран функционер на кого му е доставено известување за сомневање за корупција во случај на проневера на 38 милиони долари, но сепак тој останува недопрен. Ако една структура е трн во окото на системот на полициска држава, тоа значи дека е ефикасна. НАБУ и САПО не се совршени, но функционираат.
Во 2015 година, никој во Украина не мислеше дека некој судија може да заврши зад решетки. Во 2025 година, тоа стана норма. НАБУ и САПО се достигнувањата за кои луѓето загинаа во 2014 година, за време на Револуцијата на достоинството. Оние за кои луѓето се борат сега. Не за марионетскиот главен обвинител да стане крал на „правдата“, деактивирајќи ги главните државни тела за борба против корупцијата. Вие, владини претставници, продолжувате да мислите дека ќе можете да ја водите земјата без граѓанското општество.
Нема да можете. И вие двајца пратеници од Волин, чии потписи ги видовме вчера на Предлог-законот 12414, знајте го ова: вие сте срам за здравиот разум. А, и уште една последна работа, освен (пратеничката Марина) Безухла, има уште некој кој навистина ги мрази НАБУ и САПО. Го прикачувам видеото подолу.
Преземено: Цивил Медиа
Олха Данилиук е истакната украинска новинарка, главен и одговорен уредник на „Волинска газета“ и ко-водач на медимскиот проект „ВиЛНи“. Како непоколеблива застапничка за слободата на печатот и безбедноста на новинарите во Украина, таа постојано го крева својот глас против репресијата и насилството насочени кон медиумските професионалци.
Во мај 2025 година, Данилиук се обрати на Вестминистерскиот сојуз за Украина, привлекувајќи внимание на сериозните ризици со кои се соочуваат украинските новинари, вклучувајќи го и ужасниот случај на Викторија Рошчина, која беше убиена додека беше во руско заробеништво.
Таа беше и истакната говорничка на меѓународната конференција „Украина и светот: Отпор против агресијата, победа над авторитаризмот“ во март 2025 година и учествуваше на конференција „Одбрана на демократијата и човековите права“ во декември 2024 година.
Превод: Н. Цветковска