пишува: ЛИСА БАУТА ШАЌИРИ / ЦИВИЛ МЕДИА
Лесно е да се изгуби човек во океанот од правни одредби, закони, подзаконски акти, договори и милион прописи кои навидум се привилегија на правниците.
Уште полесно се губиме во рекла-казала муабети, кои за жал, деновиве ни се сервирани малку повисоко од нашиот дофат, завиткани во „наметката” на закони или уредби.
За да ни биде појасно на сите, а и да се отворат прашањата на кои одамна требаше да се одговори и да се затворат, ќе се потрудам да бидам кратка.
Од усвојување на Рамковниот Договор, па до ден денес, актуелна е темата на вработувањата по “Рамковен”. Честопати дури тоа служи како синоним на некомпетентност или афирмативна акција не толку врз база на етникум, колку врз база на политичка припадност од една страна, и социјална и интелектуална инфериорност од друга страна.
Господинот Груби изјави дека „за жал” вработените по „Рамковен” не можело да се отпуштат од работа, па дури и да одбијат да работат. Понатака, тој објаснува дека имало случаи каде работникот одбива да работи во одредена институција, а притоа не смеело да се отпуштат од работа…
Од правна гледна точка, почнувајќи од начелото за праведност, преку Законот за работни односи и Рамковниот договор, па до Уставот на Република Северна Македонија, тоа што го тврди господинот Груби е неточно.
Имено, почнувајќи од договорите за вработување, па до Законот за работни односи, наведени се обврските на работодавачот и на Работникот, а исто така и низа прописи во однос на прекинување на работниот однос.
Член 82 од Законот за работни односи, недвосмислено, во став 1 точка 1 гласи:
(Откажување на договорот за вработување поради кршење на работниот ред и дисциплина или работните обврски без отказен рок) Член 82
(1) Работодавачот може на работникот да му го откаже договорот за вработување без отказен рок во случаите на кршење на работниот ред и дисциплина или неисполнување на работните обврски утврдени со овој или друг закон, колективен договор, правилата за работ- ниот ред и дисциплина и договорот за вработување, а особено ако работникот:
1) неоправдано изостане од работа три последователни работни дена или пет работни дена во текот на една година;
Уставот на РСМ гарантира еднаквост на сите граѓани пред законот, Рамковниот договор (член 4 став 1) гласи „Целосно ќе се почитува принципот на недискриминација и рамноправен третман на сите лица пред законот. Овој принцип особено ќе се применува во однос на вработувањата во јавната администрација и јавните претпријатија (…)”
За жал, не успеав да најдам ниту еден Договор за вработување по ”Рамковен”, затоа се надевам дека ќе најдеме одговор на следниве прашања:
Дали Законот и Уставот важи за сите подеднакво? Дали Рамковниот договор спротивно на својата цел, ќе служи како алатка за нова дискриминација? Дали граѓаните на Северна Македонија ќе продолжат да се декларираат како од различен етникум според конкурсите за работа, за полесно да добијат работно место? Дали некој води сметка за тие кои не живеат во РСМ а се водат како вработени тука и примаат плата од нашите даноци?
И дали некој ќе понесе одговорност за исплатување плата на вработен кој не се појавува на работното место?
