Албанските медиуми деновиве со голема заинтересираност ја следат полемиката помеѓу Еди Рама и Најџел Фараж, откако британскиот десничарски лидер им порача на албанските власти „да ги фатат своите криминалци“ во Велика Британија, и прикажа процент од еден на 48 лица опфатени со криминални дејствија во неговата земја.
Во Косово, по кризата со (не)конституирањето на собранието, денеска кај претседателката Вјоса Османи ќе се одржат поединечни средби со лидерите на политичките партии.
Во продолжение се поместени содржините од денешниот редакциски избор на ЦивилМедиа, од албанските медиуми во регионот.
АЛБАНИЈА
Јава њуз: „Теленовела“ Рама – Фараж
Веќе неколку дена, Најџел Фараж, лидерот на крајно десничарска политичка партија, се вклучува во далечна дебата со премиерот Рама во врска со албанскиот криминал во Британија.
„Фатете ги вашите криминалци“ е основната порака на Фараж, која звучи во целосна синхронизација со ксенофобичниот и расистички дух што го следи европската десница овие денови, предводена од администрацијата на Доналд Трамп, која со месеци лови имигранти по улиците и градовите на САД. Во суштина, она што Фараж го истура во своите пораки до Рама е дел од исклучувачкиот отров на планетарно ниво што главно ја нападна северната хемисфера по американските избори.
„Каква чест – за еден „џин“, како што ме опиша (мислејќи, се разбира, од „мала земја“) – да го привлече вниманието на неоспорниот виртуоз на британската политика во насловните страници“, напиша Рама саркастично.
„Ако вашето тврдење за „еден од 50“ важи, тогаш лично ветувам дека ќе ги вратам сите. Ова не е за натпреварувачки наслов – тоа е јавно ветување. Но, ако таа застрашувачка статистика се покаже како обична таблоидна храна, нема потреба од извинување. Нема драма. Наместо тоа, ќе дојдете во Албанија – како мој почесен гостин“, додаде Рама.
Дебатата Рама-Фараж е само една од многуте епизоди каде што стотици илјади Албанци кои работат со сета душа во секаков вид напорна работа, кои ги издржуваат своите семејства со бескрајни жртви, ги образуваат своите деца, кои отвораат бизниси и плаќаат даноци – целата оваа човечка заедница, продолжува да страда од имиџот на трговец со луѓе, криминалец или прекршител на законот со албански пасош, пишуваат албанските медиуми.
Лапси: 52 отсто од пензионерите не примиле целосна пензија во 2024 година
Повеќе од половина од вкупниот број на пензионери во старост, околу 52 проценти, добиле делумни исплати во 2024 година според официјалните податоци во 2024 година. Овој процент дополнително се зголемил од нивото од 49,7% во 2023 година.
Зголемувањето на бројот на лица со делумни исплати покажува дека сè повеќе од оние што моментално се пензионираат не ги исполнуваат критериумите поради емиграција, неформалност или прекин на периодите на осигурување.
Податоците покажуваат дека вкупниот број на пензионери во старост достигнал 607.567 во 2024 година со годишно зголемување од 2,9%, додека бројот на делумни пензионери достигнал 316.781 илјади со зголемување од 7,8% во споредба со 2023 година. За прв пат минатата година, повеќе од половина од пензионерите добиваат делумна пензија.
Многу корисници не успеваат да го завршат минималниот период на осигурување потребен за целосна пензија. Реформата, на која се работеше една деценија и која почна да се спроведува на почетокот на 2015 година, се засноваше на зголемување на годините на плаќања на придонеси за социјално осигурување од 35 на 40 години до 2032 година и постепено зголемување на возраста за пензионирање за жените за два месеци годишно, за да достигне 63 години во 2032 година и 67 години за двата пола во 2056 година, пишува Лапси.
КОСОВО
Сури: Политичка криза во Косово, Османи се сретнува со лидерите на политичките партии
Вршителот на должноста премиер и лидер на движењето „Ветевендосје“, Албин Курти, пристигна во Претседателството на средба со Вјоса Османи.
Претседателот ќе се сретне со сите лидери на партиите еден по еден во обид да најде решение за институционалниот ќорсокак.
Денеска таа ќе се сретне и со лидерот на ПДК, Мемли Красниќи, лидерот на ЛДК, Лумир Абдиџику и лидерот на ААК, Рамуш Харадинај. Утре, пак, ќе се сретне со претставници на малцинските и помалите партии, пренесе Сури.
Бота сот: Триесет и пет години од Уставната декларација на 2 јули
Денес се навршуваат 35 години откако тогашните делегати на Косовското собрание ја усвоија Уставната декларација од 2 јули.
На овој историски ден, Косово беше прогласено за посебен ентитет во рамките на тогашната југословенска федерација.
Декларацијата од 2 јули 1990 година беше чинот што ќе го означи историскиот институционален чекор на независноста на Косово, кој се случи пред зградата на Парламентот, под услови на опсада од големи полициски и воени сили.
Уставната декларација за Косово како независен и рамноправен ентитет во рамките на југословенската федерација или конфедерација беше прогласена во Приштина од 111 албански делегати на Косовското собрание.
Декларацијата, исто така, ја означува почетната точка за независноста на Косово од Србија, со цел да се третира како рамноправно со тогашните републики во југословенската федерација, пишува Бота сот.
КОЛУМНА
Коха: „ Сега Ердоган ќе го контролира и Куранот“
„Пред извесно време, 71-годишниот претседател ангажираше група адвокати да изготват нов устав – ова, рече тој, се прави во интерес на земјата. Но, за неговите критичари, јасно е: Ердоган бара начин да остане на чело на државата дури и по завршувањето на неговиот мандат во 2028 година, и да продолжи да живее во својата величествена палата со 1.000 соби во Анкара.
Бидејќи Ердоган сè уште има големи планови. Една од неговите главни цели е да го трансформира општеството и да образува „генерација на побожни верници“. За да го постигне ова, тој долго време се обидува да добие контрола врз толкувањето на Куранот. Неодамна, владејачката коалиција донесе закон во парламентот што му го отвора патот на Ердоган да ја постигне оваа цел. Во иднина, државниот религиозен орган, Дијанетот, ќе може да ги уништи преводите на Куранот ако ги смета за несоодветни.“, пишува Авторот Енвер Робели, во колумната „Сега Ердиган ќе го контролира и Куранот“, објавена во косовскиот дневен весник Коха.
Подготви: Д. Тахири / Цивил Медиа
