Пластиката е „сериозна, растечка и недоволно препознаена опасност“ за здравјето на луѓето и планетата, Светот е во „криза со пластика“ која предизвикува болести и смрт од детство до старост и е одговорна за најмалку 1,5 трилиони долари (1,1 трилион фунти) годишно штети поврзани со здравјето, предупредува нов експертски прглед, објавен во медицинското списание „Лансет“.
Двигателот на кризата е огромното забрзување на производството на пластика, кое се зголеми за повеќе од 200 пати од 1950 година и се очекува речиси повторно да се зголеми тројно на повеќе од милијарда тони годишно до 2060 година. Иако пластиката има многу важни употреби, најбрзото зголемување е во производството на пластика за еднократна употреба, како што се шишиња за пијалоци и садови за брза храна, пренесува Гардијан.
Како резултат на тоа, загадувањето со пластика исто така се зголеми, со 8 милијарди тони кои сега ја загадуваат целата планета, се вели во прегледот, од врвот на Монт Еверест до најдлабокиот океански ров. Помалку од 10% од пластиката се рециклира.
Пластиката ги загрозува луѓето и планетата во секоја фаза, се вели во прегледот, од екстракцијата на фосилните горива од кои се направени, до производството, употребата и отстранувањето. Ова резултира со загадување на воздухот, изложеност на токсични хемикалии и инфилтрација на телото со микропластика. Загадувањето со пластика може дури и да ги поттикне комарците што пренесуваат болести, бидејќи водата заробена во фрлената пластика обезбедува добри места за размножување.
Повеќе од 98% од пластиката се прави од фосилна нафта, гас и јаглен. Енергетски интензивниот процес на производство ја поттикнува климатската криза со ослободување на еквивалент на 2 милијарди тони CO2 годишно – повеќе од емисиите на Русија, четвртиот најголем загадувач во светот. Производството на пластика, исто така, произведува загадување на воздухот, додека повеќе од половина од неуправуваниот пластичен отпад се горел на отворено, дополнително зголемувајќи го загадениот воздух, се забележува во извештајот.
Во пластиката се користат повеќе од 16.000 хемикалии, вклучувајќи полнила, бои, средства за забавување на пламенот и стабилизатори. Во извештајот се вели дека многу пластични хемикалии се поврзани со здравствени ефекти во сите фази од човечкиот живот, но имало недостаток на транспарентност за тоа кои хемикалии биле присутни во пластиката.
Анализата покажала дека фетусите, доенчињата и малите деца се многу подложни на штетите поврзани со пластиката, а изложеноста е поврзана со зголемен ризик од спонтан абортус, предвремено раѓање и мртвородено дете, вродени дефекти, нарушен раст на белите дробови, рак кај децата и проблеми со плодноста подоцна во животот.
Пластичниот отпад често се разградува на микро- и нано-пластика која влегува во човечкото тело преку вода, храна и дишење. Честичките се пронајдени во крвта, мозокот, мајчиното млеко, плацентите, спермата и коскената срцевина. Нивното влијание врз здравјето на луѓето е во голема мера непознато досега, но тие се поврзани со мозочни удари и срцеви удари.
Пластиката често се смета за евтин материјал, но научниците тврдат дека е скапа кога се вклучени трошоците за штети по здравјето. Една проценка за штетите по здравјето од само три пластични хемикалии – PBDE, BPA и DEHP – во 38 земји изнесувала 1,5 трилиони долари годишно.
Новата анализа е почеток на серија извештаи што редовно ќе го следат влијанието на пластиката. Маргарет Спринг, виш адвокат и една од коавторките на извештајот, изјави: „Извештаите ќе им понудат на носителите на одлуки низ целиот свет робустен и независен извор на податоци за да го информираат развојот на ефикасни политики за справување со загадувањето со пластика на сите нивоа“, пренесе Гардијан.
Преземено: Цивил Медиа
