Пишува: ТОНИ ПОПОВСКИ
Ако може да се издвои еден заклучок врз основа на кој беа носени стратешки битни политички одлуки, а кој како држава и општество го имаме прескапо платено и сè уште го плаќаме, е дека „Времето работи за нас“.
Времето од нашето осамостојување како држава никогаш не работело за нас. Напротив времето и развлекувањето на потребата од навремено правење продуктивни стратешки прилагодувања на околностите дома и во опкружувањето, па и компромиси, секогаш работело за оние кои од асиметрична позиција на реално поголемо влијание и моќ, испоставуваа не ретко и радикални барања кон нас, поаѓајќи од самата суштина на трансакциските односи, каде на почеток се бара невозможното за да потоа се оптимизира можното. Заблудата дека „Времето работи за нас“ ја плативме со болни прилагодувања и понеповолни компромиси од тие кои можевме и требаше да ги направиме многу порано. Сега некој не убедува дека оваа лекција не е вредна за учење и дека „Времето повторно работи за нас“.
Времето никогаш не работеше за нас, но сепак работеше и тоа многу продуктивно за одржување на внатре-политички рејтинг на водства од различни политички провиниенции кои не беа подготвени за носење на непопуларни политички одлуки. Тие прагматично и првенствено купуваа време за себе и за опстојување на власт, не за државата и не за нас како нејзини граѓани. И сега повторно слушаме дека не е време за уставните измени и продолжување на преговорите и дека треба да бидеме трпеливи бидејќи (наводно) ќе се промени политичката констелацијата во ЕУ, дека новата европска владеачка елита ќе ја осознае неправдата направена кон Македонија, ќе ја даде таа егзистенцијална гаранција за идентитетот без која наводно ќе не снема, ќе ја повлече рамката за преговори и притоа ќе ни се извини, и дека за година, две или три ќе се промени начинот на одлучување, превенирајќи каприциозни вета, или сето ова ќе отиде во неврат и дека ништо не вреди да се направи бидејќи ЕУ одвнатре ќе се распадне. Овие тврдења доколку се преточат во национална политика по претстојните избори, многу поизвесно е дека ќе не воведат во нов период на загубено време и можности со сите придружни ризици во драматично видоизменети геополитички околности. Ризици кои се тешки за адресирање и навигација.
И повторно во позадина на овие тврдења е поклонувањето на неговото височество – внатрешно политичкиот рејтинг наспроти општиот интерес на граѓаните, кои сакале или не, свесно или несвесно, станавме негови поданици. И за воља на вистината, податливи сме за поданици на рејтингот поради сопствениот нагласен хелиоцентризам, особено типичен за Западниот Балкан и неговите мали нации со пропорционално мало меѓународно влијание, кои се убедени дека планетава, а повремено и сонцето се врти околу нив. Особено балканските популисти не пропуштаат можност, а да не го подгреат националниот хелиоцентризам. На поданиците на рејтингот, во недостаток на храна, но со прикладна понуда на колачи, вино и панаѓурска забава, најбитно од се’ е да им се понуди претстава односно илузија за непропорционално значење и влијание. Нацијата кога навечер ќе заспие да се разбуди горда, со крената глава, зачувана фризура и освежено национално тело, без оглед на незавидната состојба во фрижидерот или на трансакциската сметка на многумина.
Кои можности ќе ги пропуштиме доколку „Времето работи за нас“?
Ќе пропуштиме можност, нашите загрижености, а дел од нив се легитимни, да ги адресираме сите заедно на преговарачкиот астал со ЕУ27 (Меѓувладината Конференција), на кој и во моментов седиме но истовремено пишуваме известување за наводно „оправдано отсуство“. Тоа столче е жешко, и секако дека барем времено поудобни се фотељите и троседот во раскошната домашна политичка канцеларија. Тоа столче декомфорира, наспроти времениот комфор за неколкумина и неизвесноста која ќе не затече сите, кога ќе се подразбудиме од емотивната егзалтација, и ќе мораме да му се вратиме на резонот, впрочем како и неколку пати порано кога сме биле на ист или сличен емотивен крстопат, и кога резонски бидејќи увидовме дека времето работи за некој друг, правевме понеповолни компромиси. Ќе пропуштиме можност, храброста, и принципиелноста да ги манифестираме и аргументите да ги кажеме директно, лице во лице, со лидерите на Европјаните, доколку се случи некаков обид за блокада која е неповрзана со европското право, наспроти довикување и покажување сила и храброст од удобната домашна политича фотелја. Такво довикување само од дома, колку и да се трудиме да бидеме гласни, во оваа геополитичка бучава, во западните метрополи ќе се восприеми како неартикулирано и нејасно балканско ехо. Нема да бидеме на маса за да дообјасниме како се чувствуваме и дали и како резонираме, иако на таа маса нашето столче одвреме навреме ќе го забришат хигиеничарите во ЕУ, колку да не фати прашина.
Ќе пропуштиме да направиме сериозен, видлив и измерлив гест со кој најдиректно би ја зајакнале нашата меѓународна позиција. Во спротивно и на нечие големо задоволство сами ќе се дефакторираме, односно ќе ја поткопаме довербата во нас, и ќе ја намалиме позитивната репутација која ја имаме, но ја преплативме со задоцнети прилагодувања и компримиси, бидејќи нали, времето отсекогаш работело и сè уште работи за нас.
Преземено: Рацин.мк
