Пишува: ВОЈО МАНЕВСКИ
Сега, откако вревата околу собирањето потписи за кандидатите од најголемите партии малку стивна, до мене дојде една табела која го покажува бројот на потписи по изборни единици за Стево Пендаровски и Гордана Силјановска Давкова. Веројатно табелата не е комплетна, сигурно има по некој потпис на некоја од страните, можеби и на двете, но претпоставувам дека тој број не е таков што суштински ќе ми го промени впечатокот дека нешто не е баш така како што кажуваат некои анкети.
Бројот на потписи за кандидатура за претседател во никој случај не треба да се прифати дека е некаков рејтинг на партиите или кандидатите. Но, сепак, индиректно можат да се извлечат некои заклучоци.
Собирањето потписи во случајов воопшто не е само поддршка за кандидатите, туку демонстрација за организираноста на партиите и практична вежба како би требало да се делува на самиот ден на изборите. Дали некој од вас се сомнева дека резултатите би биле нешто поразлични, ако биле предложени сосема други кандидати? Можеби ама тоа не го менува фактот дека Пендаровски и кога изгуби освои 400 илјади гласа. Да не заборавивиме дека тој на политичката сцена е долго и секако има и свои лични подржувачи.
Знам дека партиските членови имаат мислење „Ма јок бре, исто би било и ако само им се кажало да се потпишат на ливче на кое ќе стои „кандидатот дополнително ќе биде определен според волјата на лидерот“. Она што се покажува со оваа акција за потпишување е и мотивираноста на партиската структура за постигнување на што подобар резултат. А и тоа е многу важен показател, за они кои разбираат како функционираат партиите на ниско ниво, на ниво на крајните активисти. Тие секако забораваат на оној дел од гласачите кои имаат и личен став што е дел од нивниот интелектуелен идентитеитет.
Е, ајде да ги погледнеме тие бројки, ќе повторам, со резерва дека има некое отстапување од конечно преброените.
Прво што паѓа во очи е дека односите на потписите драстично се разликуваат од односите што ги објавува најголемата опозициска партија. Не може ни од далеку да стане збор за некој сооднос 2:1, 3:1 или не знам колку.
Конкретно, според овие бројки, односот е 1.25 спрема 1. Каде се изгубија тие 2:1 и повеќе? Дополнително, во описот стои дека не се вклучени потписи за Пендаровски од општините Аеродром и Ѓорче Петров. Намерно пишувам Стево Пендаровски затоа што ова се потписи од активистите на СДСМ но никој не смее да ги исклучи и граганите кои не се партиски определени но го подржуваат досегашниот претседател. Имам информација дека во општини со слична големина, за СДСМ има секаде над 600 потписи. Ако се додадат на конечните резултати тие 1000-1200 потписи, тогаш соодносот паѓа под 1,2 спрема 1. Во ИЕ1 Стево би имал повеќе потписи од Гордана.
Второ, на овие избори ВМРО-ДПМНЕ најмногу очекува од изборната единица 3. Е токму овде е мнооогу интересно! Овде соодносот е ЕДВАЈ 1.09 спрема 1. Ова е незначителна предност, во рамки на статистичка грешка. Не велам дека и бројот на гласови ќе биде изедначен, но ептен е јасно дека активистите на СДСМ на Истокот се максимално мотивирани да не ја предадат власта толку лесно како што посакува опозицијата.
Во изборната единица 2 недостасуваат потписите за СДСМ од Ѓорче Петров, но таму база имаат и албанските партии, а и од таму доаѓаат најголем дел од потписите за Максим Димитриевски.
Иако ова би било премногу слободно толкување, не можам да одолеам, а да не направам некоја анализа што би се добило ако бројот на потписи сразмерно се преслика во број на гласови во првиот круг.
Ако вкупниот број на гласачи кои би гласале во првиот круг биде некои 800-850 илјади, може веднаш да се претпостави дека кандидатите од албанските партии би освоиле барем 150 илјади. Другите тројца кандидати релативно лесно ги собраа потписите и не се за потценување. Веројатно заедно би имале околу 150 илјади. Ако ги тргнеме овие гласови од вкупниот број гласачи кои гласале, се добива дека Стево и Гордана ЗАЕДНО ќе имаат 500 до 550 илјади гласови, еве нека се 550 илјади. Со соодносот од 1.2 спрема 1, што излегува дека Гордана би имала некои 50-тина илјади гласови повеќе од Стево т.е. 300 наспрема 250 илјади. Јасно, изборите би се решавале во вториот круг.
Гласовите на трите кандидати Македонци кои ќе отпаднат, не можат да се пренасочат кон еден кандидат, кој и да е. Ќе се поделат исто како и во претходно утврдениот сооднос. Значи не можат да генерираат значителен скок во разликата кај некоја од страните. Но, ако гласачите Албанци одлучат да гласаат, 50 илјади гласови се многу лесно надоместливи. Огромен процент од тие гласови би завршиле кај Стево Пендаровски. Ако треба да се кладам, во овој случај, изразено со коефициенти од кладилниците, тогаш на Стево би ставил коефициент 1.5 – што би значело дека е изразен фаворит. Значи, би се кладел на Стево!
А ако гласачите Албанци не гласаат во вториот круг од претседателските избори, тогаш едноставно, нема да имаме избрано претседател!
Оваа анализа е, признавам, премногу апроксимативна, но мене ми е интересна. А ми се чини и дека е прилично здраворазумска.
Со нетрпение очекувам сериозни анкети, не оние нарачани од партиите, па да направам споредба. Што и да каже споредбата, кој знае како, пак ќе извлече заклучоци кои можат да се користат во иднина. Само, дали ни останаа заклучувачи?
