Истражувачи побараа од 25 возрасни лица да не користат „смарт“ телефон 72 часа. Резултатите — особено оние од мозочните скенови — беа изненадувачки.
Во свет што ретко паузира, тим од невронаучници и психолози реши да открие што навистина се случува кога луѓето се исклучуваат од технологијата. Тие регрутираа 25 возрасни доброволци и им поставија предизвик: да не користат паметен телефон цели три дена. Освен интервјуата, истражувачите вклучија и висока технологија — мозочни скенови пред и по експериментот.
Учесниците, на возраст од 22 до 55 години, беа замолени целосно да се откажат од „смарт“ телефони 72 часа. Им беше дозволено да користат обични мобилни телефони само за итни повици и компјутери само за работни обврски — без социјални мрежи, пораки или апликации за забава. За да се измери влијанието, беа спроведени дневни интервјуа и мозочни скенови со fMRI пред и по експериментот.
Во првите 24 часа, многу учесници доживеаја симптоми на повлекување — немир, анксиозност, здодевност и дури и „фантомски вибрации“.
Мозочните скенови по првиот ден покажаа зголемена активност во амигдалата, делот од мозокот поврзан со стрес и емоционална обработка. Тоа се совпадна со чувствата на анксиозност кои учесниците ги запишаа во дневниците.
„Се фаќав како инстинктивно посегнувам по телефонот секоја минута,“ рече еден учесник.
До вториот ден, учесниците пријавија поголема ментална јасност и помала расеаност. Ова беше видливо и на скеновите: намалена активност во default mode network (DMN) — мозочен систем што е активен кога лутаме со мислите или сме расеани. Истовремено, беше забележана зголемена активност во префронталниот кортекс, поврзан со внимание, донесување одлуки и самоконтрола.
„Можев да се сконцентрирам на разговорите и задачите многу подобро,“ сподели друг учесник. „Како да ми се стивнаа мислите.“
Многумина чувствуваа неудобност или исклученост без постојана комуникација, но до крајот на експериментот, најголем дел опишаа подлабоки и поквалитетни разговори во реалниот живот.
Мозочните скенови покажаа намалена активност во nucleus accumbens, дел од мозокот поврзан со допамински „удари“ од известувања и лајкови. Ова сугерира дека мозокот постепено се прилагодува на средина со помал надворешен стимул.
По завршувањето на 72-те часа, речиси сите учесници изразија олеснување, но и желба да ги променат своите навики за користење на телефонот. Следечките скенови покажаа дека иако активноста во деловите поврзани со стрес се вратила во нормала, позитивните промени во деловите за фокус сè уште беа присутни.
„Како да му дадов ресет на мозокот,“ рече еден учесник. „Не сфаќав колку ми е преполнет умот.“
Истражувањето покажува колку длабоко паметните телефони влијаат не само на нашето однесување, туку и на функционирањето на мозокот. Иако 72-часовен детокс не е практичен или можен за сите, дури и кратки паузи можат да помогнат да ги ресетираме менталните и емоционалните навики — водат кон подобар фокус, намален стрес и поздрава дигитална рамнотежа.
Истражувачите препорачуваат редовни „без телефон“ интервали, свесно користење на технологијата и посветеност кон офлајн поврзување.
Редакција Фронтлајн
