Високиот суд во Белград го ослободи поранешниот командант на Дринскиот корпус на Војската на Република Српска (ВРС) Миленко Живановиќ од обвинението за воени злосторства против цивилното население во Сребреница во јули 1995 година, пишува РСЕ на српски јазик.
На 1 јули, судот му ја изрече првостепената пресуда на Живановиќ и го ослободи од обвинението дека наредил присилно преселување на бошњачкото население од заштитената зона на Сребреница.
Објаснувајќи ја пресудата, судијата изјави дека Живановиќ, како командант, му дал задачи на Дринскиот корпус, но дека ниту една од овие задачи не била насочена кон присилно иселување на цивили, туку „на борбени задачи против единици на спротивната страна во вооружен конфликт“.
Обвинителството, кое бараше пет години затвор во случајот против Живановиќ, што е законскиот минимум, најави жалба на пресудата.
Единици на Војската на РС ја нападнаа Сребреница, која беше заштитена зона на Обединетите нации, во јули 1995 година и извршија геноцид убивајќи повеќе од 8.000 Бошњаци.
За време на судскиот процес во Србија, Миленко Живановиќ се бранеше од слобода.
По изрекувањето на пресудата, тој не сакаше да зборува со медиумите.
Обвинение во Србија
Во обвинението на Српското обвинителство за воени злосторства се товари Живановиќ дека во ноември 1992 година донел одлука за понатамошно дејствување, која ја испратил до командата на Зворничката лесна пешадиска бригада, во која, меѓу другото, се наведува – „нанесени се најголеми можни загуби на непријателот, исцрпени, скршени и принудени да се предадат, како и принудување на муслиманското население да го напушти подрачјето на Церска, Жепа, Сребреница и Горажда“.
Според втората точка од обвинението, во март 1995 година, Живановиќ издал наредба во која, меѓу другото, наредил „секојдневните планирани и осмислени борбени активности да создадат услови на целосна несигурност, неподносливост и никаква перспектива за понатамошен опстанок и живот на селаните во Сребреница и Жепа“.
Третата точка од обвинението го товареше дека на 12 јули 1995 година издал наредба „за обезбедување автобуси за евакуација од енклавата Сребреница и побарал од Главниот штаб на ВРС да одобри користење на гориво за потребите на 50-те автобуси што ќе бидат изнајмени“.
Според четвртата точка, Живановиќ издал предупредување на 13 јули 1995 година, во кое им поставил ултиматум на Бошњаците во Жепа дека борбените операции ќе продолжат „доколку не ги прифатат нашите услови за иселување“.
Обвинение во БиХ
Обвинителството за воени злосторства на Србија поднесе обвинение против Живановиќ во декември 2021 година, само две недели откако Обвинителството на Босна и Херцеговина (БиХ) го обвини за злосторства против човештвото во областа на Сребреница и Жепа.
„Немаше соработка меѓу двете обвинителства, но Обвинителството (на Србија), како што често се случува во случаите на Сребреница, се обиде да го спречи префрлањето на случајот (од Босна и Херцеговина) каде што Живановиќ е обвинет за други дејствија, дури и за убиство“, рече Јована Колариќ.
Обвинението на БиХ го товари дека „од март 1995 година до средината на јули истата година, во неколку наврати, ја блокирал заштитената зона на Сребреница, спречувал снабдување и наредувал артилериски напади врз цивилното население и цели во областа на Сребреница со цел да создаде неподносливи услови за живот и да го принуди цивилното население да ги напушти своите домови и имоти“.
Тој е обвинет и за мобилизирање возила со цел насилно протерување на цивилното население од областа на Сребреница, како и за транспорт на заробени мажи и момчиња кои биле насилно одделени за заробување и убивање.
Иако меѓународните и регионалните судови го квалификуваа злосторството во Сребреница како геноцид или злосторство против човештвото, Обвинителството на Србија го обвини Живановиќ за воени злосторства против цивилното население, објаснувајќи дека „докажувањето на специфичната намера потребна за геноцид е тешко“.
Реакции по ослободителната пресуда
Ослободителната пресуда на поранешниот командант на Дринскиот корпус на војската на босанските Срби, Миленко Живановиќ, е „правно неодржлива и претставува опасен судски преседан“, соопшти вчера Фондот за хуманитарно право (ФХП), со седиште во Белград, пишува Балканинсајт.
ФХП изјави дека иако обвинението во Србија е „фундаментално ограничено“ во споредба со она во Босна, „со селективниот избор на наредби и дејствија во кои тој учествувал“, обвиненијата сепак биле „докажани“ на суд.
Наследникот на Живановиќ како командант на Дринскиот корпус, Радислав Крстиќ, беше осуден од Хашкиот трибунал во 2004 година на 35 години затвор за злосторства во Сребреница. Крстиќ беше првото лице осудено за геноцид од страна на судот на ООН за воени злосторства.
Живановиќ сведочеше како сведок на судењето на политичкиот лидер на босанските Срби, Радован Караџиќ, пред Хашкиот трибунал во 2013 година и инсистираше дека никогаш немало план за протерување на Бошњаците од Сребреница или нивно убивање.
Преземено: Цивил Медиа
