Рускиот нафтен гигант Лукоил, кој е сопственик на бугарската рафинерија Лукоил-Нефтехим, може да падне под нова рунда европски санкции поради војната на Кремљ во Украина, објави денес БГНЕС.
Санкциите ќе бидат дел од идниот 19-ти пакет
Иницијативата за вклучување на нафтената компанија е од Германија и Франција и е дел од политиката на зголемување на притисокот врз Москва откако Русија ги блокираше мировните напори на американскиот претседател Доналд Трамп.
Берлин и Париз предлагаат да ја стават на црната листа приватната нафтена компанија Лукоил и нејзината трговска подружница Литаско, објавија дипломати кои побараа анонимност.
Литаско пак, е сопственик на Лукоил Македонија ДОО, кој располага со ланец бензински пумпи во СевернаМакедонија.
Двете страни, исто така, се залагаат за санкции врз рафинериите од трети земји вклучени во извозот на руска нафта во ЕУ и врз трговските фирми кои се занимаваат со руска нафта, изјавија дипломати. Исто така, имаше повик за построги санкции врз фирмите надвор од Русија кои ѝ помагаат на Москва да ги заобиколи санкциите, вклучително и ограничувања за повеќе банки и таргетирање на криптовалутни шеми во Централна Азија.
Разговорите за санкциите се уште се во рана фаза. Тие имаат потреба од поддршка од сите 27 земји-членки, но веќе се очекува да се соочат со силен отпор од пријателската Унгарија, која е наклонета кон Русија.
Претставникот на ЕУ за санкции во понеделникот разговараше со Соединетите Американски Држави, а европските сојузници на Вашингтон се надеваа дека ќе го убедат Трамп да ги исполни своите закани за воведување санкции врз Русија. Во неделата, американскиот претседател се закани со нови санкции врз Русија откако Кремљ го започна својот најголем воздушен напад врз Украина.
Лукоил и Бугарија
Во текот на изминатите две години, многу се зборуваше за продажбата на Лукоил-Нефтехим. Обично дознававме за вестите на оваа тема од водечките западни публикации, вклучувајќи го и Фајненшл тајмс. Беа контактирани различни купувачи, од финансиски фондови од Катар до унгарскиот МОЛ и азербејџанскиот СОКАР.
На почетокот на ноември 2024 година, катарско-британски конзорциум изрази интерес за Лукоил-Нефтехим. Станува збор за Орикс Глобал, контролиран од катарскиот бизнисмен Ганим Бин Саад Ал Саад, и лондонската фирма за трговија со стоки ДЛ Хадсон. Двете компании одбија да коментираат во тоа време. Британското издание напиша дека тие се омилен и претпочитан кандидат на Лукоил. Рускиот нафтен гигант во тоа време негираше дека ја продава својата рафинерија.
На крајот од минатата година, по посетата на Бугарија, унгарскиот премиер Виктор Орбан го објави интересот на МОЛ за рафинеријата. Веста ја објави лично унгарскиот премиер, еден ден по неговата посета на нашата земја, каде што имаше средби со претседателот Румен Радев и лидерот на најголемата парламентарна партија ГЕРБ-СДС, Бојко Борисов.
МОЛ е единствениот кандидат од Европската Унија. За време на разговорите во Бугарија, темата за продажба на Лукоил-Нефтохим беше отсутна.
Аналитичарите предупредуваат дека веројатно ќе се привлече руско финансирање, бидејќи финансиските можности на МОЛ се ограничени, објавува Oilprice. Вклученоста на Орбан треба да предизвика загриженост кај европските власти, кои би можеле да размислат за блокирање на договорот доколку се докажат руските врски. Унгарското сопствеништво на средствата на Лукоил би можело дополнително да го зајакне влијанието на Москва на Балканот.
Според најновите информации, фаворит за купување на најголемата рафинерија за нафта не само во нашата земја, туку и на Балканот е азербејџанскиот државен нафтен и гасен гигант СОКАР, со кој Бугарија има долгогодишни врски. Азербејџанците се клучен снабдувач на околу 1 милијарда кубни метри „сино гориво“ за нашата земја преку интерконекторот со Грција, а без нив нашата диверзификација на гасот е незамислива.
Како што веќе објави БГНЕС, министерот за енергетика Жечо Станков минатата недела коментираше за можната продажба на Лукоил-Нефтохим на азербејџанската компанија.
Тој потсети дека бугарската држава поседува „златен удел“ во рафинеријата Лукоил-Нефтохим во Бургас и можноста да назначи еден од членовите на Надзорниот одбор. „Од извештаите што ги добив, Надзорниот одбор никогаш не ја разгледал темата за продажба на рафинеријата. Ова во никој случај не значи дека матичната компанија не презела мерки за продажба на својата подружница без да ја извести. Министерството за енергетика нема информации за такви активности“, рече министерот Станков.
Тој ги увери пратениците на парламентарната Комисија за енергетика дека државата презела сите мерки за заштита на националниот интерес. „Рафинеријата Бургас е стратешки објект, кој ја гарантира безбедноста на снабдувањето со гориво во Бугарија. Постои механизам за проверка усвоен од Советот на министри, предводен од вицепремиерот Томислав Дончев, а во него членуваат и заменик-министрите за енергетика. Неговата цел е доколку сопственикот на таков или сличен стратешки објект започне продажба, државата да може да провери дали купувачот не е од европско потекло. Овој скрининг 100% ја гарантира неможноста компаниите од Русија и Белорусија да поседуваат такви стратешки објекти на територијата на Бугарија и Европа“, објасни министерот за енергетика.
Лукоил и Северна Македонија
Лукоил има ланец од бензински пумпи во Северна Македонија регистрирани како Друштво со ограничена одговорност со едноличен капитал ЛУКОИЛ МАКЕДОНИЈА ДООЕЛ Скопје чиј сопственик е Литаско СА со седиште во швајцарија, додека актуелен директор на компанијата е Денис Јуриевич Рјупин.
Во 2024. година компанијата остварила вкупни приход од 9.410.011.522,00. и вкупно брои 545 работници.
Додека „Литаско СА“ (матичната компанија) беше предмет на судска постапка во Велика Британија во 2023 година, која го разјасни тестот за „контрола“ според санкциите на Велика Британија, акцијата на британската влада во 2025 година беше насочена кон нејзината трговска единица во Дубаи, конкретно поради нејзиното оперативно учество во нафтениот сектор на Русија.
Редакцијата на Цивил Медиа преку електронска пошта се обрати до Лукоил Македонија, МНР и надворешна трговија и до Министерството за економија на Северна Македонија со истото прашање: Дали се запознаени со иницијативата на Германија и Франција за ставање на црната листа на приватната нафтена компанија Лукоил и нејзината трговска подружница Литаско, како дел од идниот 19-ти пакет санкции кон Москва, и какви последици би имало евентуалното прифаќање на иницијативата врз работењето на подружницата на Лукоил во земјаваи со самото тоа врз економијата на Северна Македонија?
До редакцијата сé уште нема пристигнато одговор на поставените прашања од ниту еден од субјектите до кои се обративме. Истите ќе бидат објавени доколку пристигнат.
Со продолжувањето на руската војна во Украина, и одбивањето на Путин да седне на преговорачка маса, ќе се заоструваат санкциите како облик на притисок врз Москва, и досегашните мерки ќе се прошируваат и со воведувањеа на санкции кон извоз на одредени производи кои им носат приход на Русите. Во зависност од ширината на овие санкции, прашање е дали и колку би биле на удар и руски фирми во Македонија, каде доминираат енергетските и рударските компании, а „Лукоил“ е еден од поголемите репрезенти на рускиот капитал во замјава.
Драган Мишев / Цивил Медиа
