Додека бруталноста во Мјанмар се зголемува, а теророт на војската врз цивилното население што започна по пучот што предизвика широк отпор, се влошува, и речиси двојно повеќе воени воздушни напади беа пријавени во април, мај и јуни отколку во првите три месеци од годината, од другата страна на границата, во индиската држава Манипур се засилува етничкото насилството во кое досега загинаа повеќе од 150 луѓе, а 60.000 други се раселени.
Ова како да не го засега премиерот на Индија, Нарендра Моди кој во последно време работните активности ги спроведува вообичаено на следниот начин: патувања на црвениот тепих во странство, сечење ленти и политички собири дома.
Но, тој речиси целосно избегнува да се осврне на етничкото насилство што веќе со месеци беснее во североисточната држава Манипур. Како што пренесува Њу Јорк Тајмс, убиени се повеќе од 150 луѓе, а над 60.000 се раселени, бидејќи толпи од мнозинската етничка заедница Меитеи ги палат селата на малцинството Куки и другите племиња, оставајќи трага на смрт и уништување.
Хаосот е толку раширен што десетици илјади национални безбедносни сили испратени да ги смират немирите се мачеа да го вратат мирот, при што територијата е ефективно поделена по етнички линии во она што жителите го опишуваат како граѓанска војна.
Иако некои високи личности во партијата Бхаратија Џаната на Моди се повеќе се вклучија во кризата, премиерот се уште молчи.
Искрата што го распали огнот беше судскате одлука што се закануваше на деликатната рамнотежа со тоа што во суштина им даваше повеќе владини бенефиции на Меитеите. Иако ги контролираат лостовите на државната моќ, тие имаат мал дел од државната земја.
Племенските заедници протестираа против пресудата и се сретнаа со насилство од толпата Меитеи, за кои активистите и групите за права велат дека се овозможени од државната влада. Врховниот суд на Индија оттогаш ја прогласи пресудата на понискиот суд „сосема фактички погрешна“, но беше предоцна да се запре насилството.
За да го принудат премиерот Моди да одговори на барањата по ова прашање, индиските опозициски партии минатата недела прибегнаа кон драстична мерка: барање за недоверба на неговата влада во Парламентот.
Овој потег, второто вакво гласање со кое се соочи индискиот премиер во неговата речиси деценија на национална моќ, е само процедурален; неговата влада нема ризик да падне.
Но, тоа, од друга стана истакнува како најмоќниот лидер во Индија во последните децении ја преобликува парламентарната демократија во земјата. Со апсолутно мнозинство во законодавниот дом што му дозволува да ја блокира и попречува дебатата, национален медиум кој во голема мера го следи неговото водство и ги закопува непријатните прашања, и преоптовареното судство – Моди ја користи моќта сè помалку контролиран од претходните заштитни огради на политичкиот систем на Индија.
Покрај тоа, аналитичарите велат дека ситуацијата во Манипур е пример за пошироката ранливост на Индија дури и во услови на подем на нацијата како економска и дипломатска сила. Неправилното справување со домашните линии на дефекти во земјата со огромна разновидност отвора простор што противниците на нејзината граница би можеле да го искористат.
Таа, исто така ги протега воените ресурси на Индија. Војниците испратени во Манипур доаѓаат од дивизија која е првенствено одговорна за безбедноста на долгата граница со Кина, каде што двете страни, иако се членки / основачи на БРИКС, останаа во ќор-сокак повеќе од две години.
Гаурав Гогои, опозициски лидер кој го иницираше гласањето недоверба, го нарече обид „да се принуди“ Моди, кој ретко присуствува на седници или учествува во дебати, да зборува за Манипур.
Гогои, заменик-претседател на партијата на Индискиот национален конгрес во Долниот дом на Парламентот, рече дека етничките групи вклучени во насилството се раширени низ неколку држави и дека се можни „разбранувачки ефекти“. Тој додаде дека толпите ограбиле магацини за оружје на полицијата, а околу 5.000 парчиња оружје не се пронајдени во регион со историја на насилни бунтови.
„Фактот дека постојат овие оружја кои се на слобода – огромен број софистицирани оружја – е многу огромен ризик за нашата национална безбедност“, рече Гогои во интервјуто.
Тишината на господинот Моди, велат аналитичарите, одразува колку е клучен неговиот бренд за пресметките на неговата владејачка партија, позната како БЈП, околу општите избори следната година. Тој лично е попопуларен кај гласачите отколку партијата што ја води, што му дозволи да ги спасува државните и локалните избори каде Б.Ј.П. се бореше. Партиските лидери сакаат да избегнат да го поврзат во перцепцијата на јавноста со Манипур.
Амит Шах, министерот за внатрешни работи на Моди, го посети Манипур минатиот месец и му рече на Парламентот минатата недела дека е подготвен да има дискусија во име на владата. Тој и други официјални лица, исто така, изјавија за локалните медиуми дека владата се обидувала да го врати редот преку безбедносни операции, правни дејствија и разговори меѓу групите Меити и Куки, и дека Моди често бил информиран.
Од основањето на Индија како република пред седум децении, нејзиниот североисток е полн со бунтови вкоренети во племенски и етнички незадоволства. Многупати завршија со кревки прекини на огнот, оставајќи деликатна рамнотежа меѓу племињата кои се натпреваруваат за земја и за ресурси – од Њу Делхи, а исто така и од уделот на незаконската трговија долж границата. Последователните национални влади имаат приоритет на врските преку североистокот што би можеле да ја прошират трговијата со соседните Бангладеш, Мјанмар и Југот источна Азија пошироко.
Спиралата во Манипур „доведува во прашање повеќе од само домашната приказна на Индија, повеќе од приказната за поврзаноста на Индија“, рече Авинаш Паливал, научник на Универзитетот SOAS во Лондон и автор на претстојната книга за североисточниот дел на Индија. „Отварате вековни рани“.
Меитеите се главно хиндуисти, а Кукијците главно христијански, но насилството е повеќе по етничка линија отколку религиозна.
Тензиите тлееја со години додека Бирен Синг, главниот министер на Мејтеи на Б.Ј.П, зазеде сè поштетен пристап кон племенските заедници, особено Куки и Куки-Зо, прикажувајќи ги како аутсајдери кои узурпираат земја. Во актуелната криза, тој го опиша конфликтот како меѓу државата и она што тој ги нарече „терористи“, мислејќи на групите Куки.
Но, началникот на одбранбениот штаб на индиската армија рече дека „ситуацијата во Манипур нема никаква врска со контрабунтовниците и првенствено е судир меѓу два етникума“.
Синг остана на својата работа и покрај широко распространетите повици за негова оставка, некои од неговата партија. Племенските пратеници од Б.Ј.П. во суштина го обвинија Синг за соучесништво во насилството.
Наместо да го бара Синг на одговорност, велат аналитичарите, владата се обидела да стави капак на Манипур, блокирајќи го пристапот до интернет во државата.
Неодамна Моди зборуваше за Манипур кога во вирално видео на Твитер го избегна прашањето за исклучувањето на интернетот. Прикажа толпа Меитеи како парадираат голи пред племенските жени и ги напаѓаат. Неговиот коментар се фокусираше на „срамот“ на епизодата пред да ја преточи со злоупотреби врз жените и насилство за време на локалните избори во државите водени од опозицијата.
Неговата влада изврши притисок врз Твитер да го отстрани видеото, а официјалните лица изјавија за локалните медиуми дека човекот кој го снимил е уапсен.
Владата ефективно го подели Манипур – задржувајќи го Синг како главен министер за да се грижи за областите Мејтеи, додека областите на Кукис и другите племиња се управувани од Њу Делхи, при што армијата се обидува да одржи тампон зона, велат аналитичарите и жителите.
„Ова треба да биде студија на случај за тоа како да не се постапува со ситуации на ред и закон, а камоли со етнички поделби“, рече Викрам Синг, поранешен висок полициски функционер.
Меѓу оние кои беа принудени да побегнат беше Нгалијам, жена од Куки во нејзините 60-ти.
Кога таа и нејзиниот брат избегале од селото, нејзиниот 38-годишен син Тангкохон останал зад себе. Тој беше убиен во напад за кој семејството рече дека го извршила толпа во придружба на полицијата. Тоа тврдење не можеше да се потврди.
Нгаилам, која користи само едно име, сега е во камп за помош во областа Чурачандпур. Доброволните медицински сестри ја опишаа како неутешна и рекоа дека зборува за тоа како се чувствува виновна што го оставила својот син зад себе.
Подготви: Д. Мишев / Цивил Медиа
