Денот сè уште не беше започнал над Вила Крузеиро, но веќе десетици трупови беа расфрлани по главната улица на фавелата откако повеќе од 130 луѓе беа убиени за време на најсмртоносната полициска операција во историјата на Рио: гротескно обезличени, крвави тела кои биле извлечени од блиските шуми и фрлени на сини церади и црни пластични чаршафи што ја покривале улицата, пренесува Гардијан.
„Јас самиот донесов долу 53… мора да има уште 12 или 15 таму горе во грмушките“, рече Еривелтон Видал Кореја, претседател на локалното здружение на жители, со заматени очи од бессоната ноќ помината влечејќи ги изрешетаните од куршуми локални мажи од ридовите.
Кореја се распадна додека го опишуваше својот неуморен ноќен лов на мртвите откако Рио го претрпе она што се нарекува еден од најголемите полициски масакри во модерната бразилска историја.
„Никогаш не сум видел нешто вакво во мојот живот, брате – дури ни во Појасот Газа не се случува ова… Не можам да поднесам да гледам повеќе трупови“, плачеше тој, покривајќи го лицето со хируршките ракавици што ги користеше за да се справи со починатите.
Властите на Рио во вторникот изјавија дека најмалку 64 лица, вклучувајќи четворица полицајци, биле убиени откако сила од 2.500 луѓе започнала напад пред зори врз Алемао и Пења, огромната мешавина од фавели од кои е дел Вила Крузеиро. До раните утрински часови во средата, јавниот обвинител изјави дека бројот на жртви се искачил на 132 – повисок отколку за време на озлогласениот масакр во затворот Карандиру во Сао Паоло во 1992 година, кога 111 затвореници ги загубија своите животи.
Помеѓу 4:15 и 9 часот наутро, кога конечно пристигнаа владини собирачи на тела, „Гардијан“ беше сведок на пикап камиони како доставуваат десетици трупови на плоштад во Вила Крузеиро именуван по Свети Лука Евангелист.
„Никогаш не сум видел нешто вакво… Сè уште не успеав да сфатам што се случило. Се чувствувам празно. Немам зборови“, рече Раул Сантијаго, активист од фавелата, додека пристигнуваше уште еден товар трупови, принудувајќи ги локалните жени да брзаат во потрага по своите исчезнати сопрузи, браќа или синови.
Многу, можеби сите мртви мажи – повеќето навидум во доцните тинејџерски години, 20-ти и 30-ти години – веројатно биле членови на локалната фракција за дрога, Црвената команда, која беше цел на операцијата во вторникот. Повеќето од труповите беа голи, но неколку носеа гили костуми, камуфлажна облека што ја користат снајперисти, ловци и фотографи на природата за да се скријат во зеленилото.
Но, имаше бес меѓу многуте луѓе што се собраа на плоштадот и кои тврдеа дека полицијата ги погубила младите мажи по брза постапка, наместо да ги притвори.
„Без оглед на тоа дали овие луѓе биле вклучени во локалната трговија со дрога или не, ние немаме смртна казна во Бразил… Требаше да бидат уапсени“, рече Сантијаго.
„Убијци! Убијци!“ извика Сида Сантана, сеќавајќи се како нејзиниот син, Фабио, ѝ пратил порака околу 15 часот во вторник за да ѝ каже дека бил застрелан во ногата и дека се обидува да се предаде на полицијата.
Шеснаесет часа подоцна, трупот на Фабио беше завиткан под крвав цветен тепих со нешто што изгледаше како рани од нож на градите.
„Боже мој! Направи чудо, Боже!“ молеше Сантана, додека се струполи на земја покрај своето дете.
Но, немаше воскресение ниту за синот на Сантана, ниту за десетиците други тела наредени покрај него пред суши ресторан со рани од куршуми на екстремитетите, торзото и главите. Едно беше обезглавено, а главата на лицето скриено во маслинесто зелена торбичка што беше ставена на земја. Неколку од мажите имаа лошо скршени коски или нешто што изгледаше како убодни рани во месото.
Понекогаш, додека пикап камионите продолжуваа да ги доставуваат мртвите, запрепастена тишина паѓаше над толпата. Никој – ниту ветераните новинари за криминал, ниту проповедниците на гангстерите, ниту жителите на фавелите изморени од битките – никогаш не виделе крвопролевање од ваков обем. До оваа недела, најсмртоносната полициска операција во Рио беше рацијата во 2021 година врз друго упориште на Црвената команда, Џакарезињо, кога беа убиени 28 лица.
„Надреално е“, рече Антонио Карлос Коста, црковен водач и активист за човекови права, повикувајќи на итна смена на гувернерот на Рио, Клаудио Кастро, кој е сојузник на поранешниот екстремно десничарски претседател на Бразил, Жаир Болсонаро.
Коста ги нарече убиствата „историско понижување“ за Бразил во пресрет на самитот за климата на Коп следниот месец во амазонскиот град Белем.
Во други моменти, минувачите експлодираа во бес додека ја гледаа кошмарната сцена. Шокираните пријатели и роднини на починатите ги искинаа чаршафите што ги покриваа нивните осакатени тела и побараа новинарите да го снимаат колежот за да му го покажат на светот.
„Помогнете ни, ве молам!“, молеше Клаудија Силва, 53, треперејќи од бес додека го осуди она што таа и другите го нарекоа „геноцид“. „Кога доаѓаат тука, убиваат дури и стаорци“, рече таа за полицијата.
„Ова беше колеж, а не операција. Дојдоа тука да убиваат“, рече Сантана додека седеше на корпа за ѓубре покриена со крв покрај трупот на нејзиниот син.
„За 30 години работа [во фавелите] ова е најголемиот чин на дивјаштво, најголемиот масакр што сум го видела“, рече Флавија Пињеиро Фроес, адвокатка која дојде да ги поддржи семејствата на загинатите.
Кастро продолжи да ја брани операцијата во услови на растечки хор на негодување, вклучително и од канцеларијата за човекови права на ОН, која рече дека е ужасната од убиствата. Гувернерот на Рио го прослави „тешкиот удар“ врз тешко вооружените трговци со дрога кои ја презедоа контролата врз многу од стотиците фавели во Рио во текот на изминатите 40 години.
„Единствените жртви вчера беа полицајците“, рече Кастро за четворицата полицајци убиени за време на интензивните вооружени престрелки во вторник со криминалци што ги нарече „наркотерористи“.
Додека гувернерот зборуваше, Едмар Аугусто, свештеник со виолетова марама префрлена преку рамената, попрска света вода врз повеќе од 50 тела што се насобраа на влезот во фавелата.
„Не сакаме војна. Сакаме мир“, им рече 50-годишниот Аугусто на ожалостените во фавелата, а гласот му се кршеше од емоции. „Толку многу семејства плачат. И сакам да плачам со нив. Општеството не може да молчи“, извика свештеникот, гледајќи кон небото за да ја рецитира молитвата „Оче наш“.
Додека чекаше да пристигне уште еден автомобил полн со тела, Кореја, водачот на заедницата, се сети како пред две децении група локални евангелистички мисионери предупредија дека фавелата еден ден ќе претрпи значајно крвопролевање.
„Не им верувавме. Никогаш не верувавме дека тоа ќе се случи“, рече тој. „[Но] тие го прорекоа ова, а денес се случи“.
Д. Мишев / Цивил Медиа
