Малку познат факт: Христијаните и Евреите во Германија плаќаат меѓу осум и девет проценти од данокот на плата на црквата или синагогата секој месец. Оваа практика, позната како „Kirchensteue“ („црковен данок“ на германски) или „Kultussteuer“ („данок за богослужба“), покажува дека верниците помагаат во финансирањето на верските институции во кои се крстиле и во кои биле регистрирани како деца. Тие вклучуваат католички и протестантски цркви и еврејски синагоги, додека православните христијани, будистите, муслиманите и неколку други групи се изземени, пренесува Вајс.
Тоа значи дека некој што заработува просечна месечна берлинска плата од нешто повеќе од 3.500 евра, ќе плати повеќе од 46 евра црковен данок. Се пресметува врз основа на данокот на плата, т.е. данок на вашиот приход и плати повлечени на крајот на месецот, кој во Германија може да варира помеѓу 14 и 45 проценти. Па така, во текот на една година, ќе „донирате“ 550 евра на услуга што можеби дури и не ја користите.
Во 2020 година, католичката и протестантската црква во Германија собрале 12 милијарди евра од овие парчиња данок, 800 милиони евра помалку од претходната година. Тоа е затоа што повеќе Германци од кога и да е се одлучуваат да ја напуштат црквата, делумно во обид да избегаат од данокот што е содржан во германскиот закон во некоја форма од 1919 година. Само во 2019 година, над половина милион луѓе ја напуштиле црквата, а бројот драстично се намалил и за католичката и за протестантската деноминација. Извештајот од 2021 година покажа дека дополнителна третина од германските верници кои го плаќаат данокот размислувале да ја напуштат верата и минатата година.
Еден од тие поранешни верници е Андреа (26), која се откажа од протестантската црква во 2020 година. Нејзината одлука дошла за време на Божиќ поминат со семејството во Гутерслох, мал град во западна Германија. Нејзината баба ја прашала Андреа кога последен пат ја посетила црквата. Вистината била дека таа не влегла внатре откако била на училишна екскурзија во 2014 година.
„Фактот што помина толку долго не и одговараше“, вели Андреа. „Таа ми рече дека ќе се моли за мене. Тогаш донесов одлука целосно да заминам“.
Андреа веќе со години размислувала да го направи тоа, откако се преселила во Хамбург да студира. „Тоа беше делумно мрзеливост, делумно незнаење, а делумно затоа што не сакав да ја разочарам баба ми“, вели таа.
Карстен Фрерк, хуманист и експерт за црковни финансии, објасни дека германските христијани теоретски треба да го плаќаат данокот само откако официјално ќе станат член на нивната црква по нивната потврда. Меѓутоа, во пракса, на секој што е крстен, на крајот на месецот му се намалува данокот од нивниот платен список.
Високите црковни службеници често се обидуваат да ги прикријат работите користејќи вонсудски спогодби. Но, кога станува збор за компензација, германскиот огранок на Католичката црква е изненадувачки евтин. Во изминатите три години, надбискупијата во Келн потрошила околу 2,8 милиони евра на медиумски адвокати и комуникациски консултанти, но само малку повеќе од половина од таа сума за жртвите од злоупотреба на деца.
Парите на даночните обврзници црквата ги троши и на други начини. Во 2013 година, бискупот Франц-Петер Тебарц-ван Еслт стана озлогласен благодарение на откритијата за неговото расипано трошење. Инспириран од позлатените резиденции на папата, германскиот бискуп потрошил над 31 милион евра за реновирање на неговата куќа. Да, 31 милион евра!
За среќа, напуштањето на црквата во Германија, во официјална, правна смисла во секој случај, е сосема едноставно. Се што треба да направите е да имате над 14 години и да поседувате валиден пасош или лична карта. Сепак, тоа не е сосема без компликации, бидејќи секоја германска покраина има малку различни правила и прописи кои го покриваат процесот на самопротерување. Во Берлин, Бранденбург, Северна Рајна-Вестфалија и Тирингија, на пример, треба да посетите вистински суд. На друго место, доволна е посета на матичната служба. Некои држави бараат од вас да платите такса, други ви дозволуваат да заминете бесплатно. Меѓутоа, ниту една држава не бара од вас формално да ги соопштите причините за вашата одлука.
