Новата анализа на античките геноми го продлабочува разбирањето на научниците за неандерталската ДНК што ја носат човечките популации во Европа и Азија – генетски траги кои може да имаат медицинска важност денес, пишува Си-Ен-Ен.
Откритието, објавено во средата во списанието Science Advances, според истражувачите, го следи генетското наследство на архаичните роднини на нашиот вид, Хомо сапиенс, со поголема прецизност, благодарение на критичната маса на непроценливи податоци.
Повеќето луѓе кои живеат денес можат да проследат многу мал процент од нивната ДНК до неандерталците – резултат на праисториските сексуални средби меѓу нашите предци и сега изумрените хоминини од каменото доба пред да исчезнат вторите пред околу 40.000 години.
Сепак, неандерталската ДНК е малку позастапена во геномите на источноазиските популации.
Ова несовпаѓање долго време ги збунува научниците бидејќи остатоците од неандерталците се наоѓаат нашироко низ Европа и Блискиот Исток, но не и понатаму источно од планините Алтај во Централна Азија.
„Значи, она што е збунувачки е тоа што област каде што никогаш не сме нашле остатоци од неандерталци, има повеќе неандерталска ДНК“, рече коавторот на студијата Матијас Курат, виш предавач по генетика и еволуција на Универзитетот во Женева.
Во просек, ДНК на неандерталците сочинува околу 2% од генетскиот состав на луѓето во Евроазија, додека во Источна Азија процентот може да биде дури 4%, рече Курат.
Курат и неговите колеги од Универзитетот во Женева дојдоа до објаснување за оваа недоследност со анализа на дистрибуцијата на ДНК наследена од неандерталците во геномот на луѓето во последните 40.000 години.
„Почнуваме да имаме доволно податоци за се повеќе и попрецизно да го опишеме процентот на ДНК од неандерталско потекло во геномот на Сапиенсот во одредени периоди од праисторијата“, објасни Курат.
Истражувачите открија дека, со текот на времето, дистрибуцијата на неандерталската ДНК не изгледала секогаш како сега.
Разредување на геномот
Студискиот тим разгледувашер информации од базата на податоци со повеќе од 4.000 антички геноми од цела Европа и Азија, собрани од тим предводен од д-р Дејвид Рајх, професор по генетика и човечка еволутивна биологија на Медицинскиот факултет Харвард во Бостон.
Геномите на хомо сапиенсот од каменото време кои живееле како ловци-собирачи во Европа, по истребувањето на неандерталците, содржеле малку поголем дел од неандерталската ДНК од оние кои живееле во Азија за примероци постари од 20.000 години, откриле истражувачите.
Истражувачкиот тим на тој начин заклучил дека сегашната шема на повисок процент на неандерталско потекло кај азиските популации во споредба со оние во Европа мора да се развила во подоцнежна фаза, најмногу веројатно за време на неолитската транзиција кога земјоделството почнало да го заменува ловот и собирањето како начин на животот пред околу 10.000 до 5.000 години.
Во овој момент, првите фармери од Анадолија, во она што сега е западна Турција и Егејското Море, почнаа да се мешаат со постоечките ловци-собирачи во Западна и Северна Европа. Ова резултираше со помал дел од неандерталската ДНК забележана во европските геноми во овој период.
„Работата беше во тоа што тие имаа помалку неандерталско потекло, па го разводнија (неандерталското потекло) во европските популации“, рече Курат.
Тој рече дека е помалку јасно како оваа транзиција се одвивала во Азија поради релативниот недостаток на информации. Студијата опфати 1.517 примероци од Европа наспроти 1.108 од Азија – површина повеќе од четири пати поголема.
Тони Капра, вонреден професор по епидемиологија и биостатистика во Институтот за компјутерски здравствени науки во Бакар на Универзитетот во Калифорнија, Сан Франциско, рече дека трудот е „пример за многу возбудлива и ветувачка стратегија за интегрирање на анализа на античка човечка ДНК од различни географски локации со модерни геноми за поврзување на точките на еволуцијата низ времето и просторот“. Тој не бил вклучен во истражувањето.
Некои од генетските траги оставени од средбите со неандерталците би можеле да направат разлика во здравјето на современите луѓе. На пример, ДНК на неандерталците може да игра мала улога на текот на инфекцијата Ковид-19, според студијата од септември 2020 година.
Порготви: Ј. Ѓ.
