Најавеното преземање на Стопанска банка Битола од српската Алта Банка, според анализата на Љубомир Костовски за медиумската платформа на ЦИВИЛ, претставува дел од поширока стратегија на Белград за политичко и економско влијание во регионот, во духот на т.н. „буразерски“ договори од 90-тите. Анализата е објавена и на англиски јазик во CIVIL Today.
Се работи за стратешко позиционирање. По влезот на српски Телеком, влегувањето на Алта Банка сигнализира обид на Србија за долгорочен уплив во македонската економија и оттргнување од западниот финансиски круг.
Оваа афера не е без политички контроверзии. ДУИ ја обвинува ВРЕДИ дека наместо да формира „албанска банка“ според ветувањето, овозможила влез на „српскиот свет“ во банкарскиот сектор. Според нив, не станува збор за финансиска инвестиција, туку за политички и економски проект на Белград.
Интересни се, колку што се и неизбежни, партиските релации во оваа сторија. Можното назначување на Маја Кадиевска Војновиќ, ќерка на поранешен функционер на ВМРО-ДПМНЕ и поранешен заменик-гувернер на НБРСМ, води кон заклучокот дека оваа операција се спроведува со цел партијата на власт да добие своја – послушна – банка, што ќе ѝ овозможи поголема контрола и тајност во финансиските трансакции.
Сопственичката структура е мошне индикативна. Засега Алта Банка располага со 4,97% од акциите, а понатамошното преземање е условено со регулаторни одобренија во Северна Македонија и Србија. Други акционери се американската Тинолекс, српски компании и наследени удели од СФРЈ.
Алта Банка е мала српска банка со само 0,3% пазарно учество, со историја на загуби и сомнителни приватизациски трансакции, но со скок на акциите во последно време, веројатно со цел да се подобри рејтингот пред преземањето на битолската банка.
Преземањето отвора прашања за политичко влијание на Србија, можности за перење капитал и оддалечување на Северна Македонија од евроатлантската економска интеграција. Авторот на анализата, Костовски, верува дека ВМРО-ДПМНЕ со ова добива алатка за контрола на финансиските текови.
Ова е повеќе од скандал. Станува збор за многу повеќе од банкарска зделка. Се работи за стратешко приближување на ВМРО-ДПМНЕ кон српските политичко-економски интереси, со што партијата добива можност за целосна контрола врз една финансиска институција, но истовремено ја зголемува зависноста на земјата од Белград.
Подготви: Џ. Дерала
Прочитајте го оригиналниот текст од Љубомир Костовски:
