Министерката за одбрана Славјанка Петровска овие два дена учествува на НАТО состанокот со нејзините колеги од Алијансата, една од темите на денешната седница ќе биде буџетот за одбрана во контекст на војната во Украина, јави дописничката на МИА од Брисел.
Петровска утрово пред почетокот на вториот ден од министерскиот состанок за одбрана на НАТО Алијансата за МИА изјави дека засега Северна Македонија не планира зголемување на буџетската стапка над планираните два отсто, но дека дебатата е оправдана.
Неколку земји членки на Алијансата, главно на истокот на Европа, би сакале земјите да издвојат повеќе од два отсто од бруто домашниот производ за одбранбени цели поради војната во Украина, но отпорот е голем, посебно во западноевропските земји. Стапката од два отсто од БДП за воени цели сѐ уште не е постигната во огромното мнозинство членки на Алијансата. Но сепак, потврди министерката, темата се дискутира во НАТО.
-Со оглед на зголемувањето на безбедносните ризици, меѓутоа и притисоците што ги има воената индустрија, да, зголемувањето, или инвестирањето во одбраната и безбедноста на национално ниво и како земји членки е оправдано, затоа што одбраната е нешто што на сите ни е потребно и бара долгорочно планирање и инвестирање, вели Петровска за МИА.
Сепак, за Северна Македонија конкретно планот за сега останува да се постигне стапката од два отсто до 2024.
-Да, таа дискусија е отворена и ќе се согласиме сите ние дека е оправдана, особено во новиот контекст во кој се наоѓаме, и побарува зајакнување на капацитетите на НАТО земјите членки. Финална одлука сѐ уште не е донесена, меѓутоа Република Северна Македонија ќе одговори согласно своите расположливи капацитети. Она што е особено важно е дека процентот на одбранбениот буџет кој што се одвојува за РСМ на национално ниво е задоволителен и согласно се прават проекциите за плановите за модернизација и опремување на армијата, додава министерката за одбрана.
За Северна Македонија, освен Украина, фокусот во однос на надворешните предизвици, е ставен на безбедноста на Западниот Балкан, која за сега не покажува знаци на дестабилизација, но бара внимателност. Министрите за одбрана на НАТО вчера не навлегле детаљно, но се осврнале на ситуацијата во Босна и Херцеговина.
-Ги следиме случувањата, меѓутоа во однос на тоа дали може да се развие некаков конфликт не располагаме со такви информации дека е можен било каков безбедносен конфликт. Но се разбира треба да останеме будни и фокусирани на безбедноста во регионот, оцени шефицата на одбраната.
Слична е проценката и за соседно Косово.
Нема ни таму индиции за сериозно нарушување на безбедносната состојба, но знаете како, кога на неколку илјади километри од нас се случува воен конфликт што има сериозна позадина и кога гледаме какви се влијанијата на трети земји овде во регионот, не смееме да останеме мирни, мора да бидеме фокусирани на регионот, вели Петровска за Косово.
Украина вчера беше една од главните теми на дискусии за 30-те земји членки на Алијансата, кои повторно се заложиле дека ќе продолжат да и помагаат на земјата да се справи со руската инвазија.
-Се договоривме, впрочем како и на другите состаноци, дека помошта од страна на сите сојузници ќе продолжи во мера и во обем во кои секоја земја членка може да придонесе, затоа што сме обединети околу тоа дека на Украина и е потребна помош со која таа ќе се брани од неоправданата инвазија од страна на Русија, пренесе министерката за одбрана. Понатаму секоја земја членка одлучува на национално ниво каква помош ќе и испрати на Украина.
Северна Македонија останува подготвена да помогне, но за сега не пристигнало конкретно барање од Киев.
-Јас сум во постојана комуникација и со амбасадата и со мојот украински колега, и доколку постои можност или било што со што ние може да помогнеме од аспект на воена помош, подготвени сме да го сториме тоа. До сега конкретно барање нема, но доколку се укаже потреба од тоа како и до сега во три наврати, сме подготвени да одговориме позитивно согласно нашите капацитети, одговори Петровска.
Конечно, министерката изрази оптимизам и дека ќе се надмине спорот помеѓу Турција од една страна и новите аспиранти за членство во НАТО, Финска и Шведска. Петровска нагласи дека загриженоста на Анкара е оправдана, но дека постои согласност помеѓу сите земји членки дека зачленувањето на овие две земји е од корист за зајакнување и стабилизирање на Алијансата.
Северна Македонија, од своја страна, нема приговори кон членството на овие две земји, ниту планира непринципиелно да ги блокира.
-Република Северна Македонија и самата имаше проблеми и предизвици на патот на зачленувањето во НАТО, и сега за жал повторно го имаме тоа неубаво искуство и со нашиот евроинтеграциски пат, така што не сметаме дека доколку навистина немаме суштинска забелешка или пречка која што сметаме дека ќе влијае негативно на целата Алијанса, дека треба да дадеме било како приговор. Финска и Шведска за нас одамна се партнери на НАТО и сметаме дека треба да се процесира и натаму нивното зачленување, рече за МИА министерката за одбрана./МИА/.
