Терористите на Хамас ја искористуваат пропустливоста на апликацијата Телеграм за да ги спинуваат своите воените наративи. Тие објавија видео на кое експлозија го потресува граничниот ѕид од една милијарда долари што ја дели Газа од територијата на Израел кое стана вирално во раните утрински часови на 7 октомври, кога терористите притискаат напред, напредувајќи на отворен простор.
Подоцнежните клипови ги покажуваат терористите како пукаат низ контролен пункт, а камерите на телото нудат снимки од нивниот напад во стилот на Call of Duty.
Пропагандни клипови беа споделени веднаш по бруталниот масакр на 1.400 Израелци во населбите блиску до границата со Газа. Како што се разденуваше, Израелците ги проверуваа своите телефони за да видат објави на социјалните мрежи преплавени со ужасни видеа, многу од нив споделени и ширени преку профилите на социјалните мрежи на Хамас на Телеграм.
Основана од страна на интернет-претприемачот роден во Русија, Павел Дуров, приватната, шифрирана апликација за пораки ја користат 800 милиони луѓе – повеќе од Икс на Илон Маск – и одамна е позната по умереното модерирање на пораките и видеата.
Пред терористичкиот напад на Хамас, Телеграм веќе служеше како извор на информации, но и дезинформации и пропаганда, вклучувајќи видеа од најбруталните борби од руската инвазија на Украина.
Посебно популарен низ Источна Европа и Блискиот Исток, Телеграм има три милиони корисници во Израел, според компанијата за пазарно разузнавање „Sensor Tower“.
Во поголемиот дел од првиот месец од борбите во јужен Израел и Газа, пропагандните пораки и видеа од Хамас, означени како терористичка група од страна на Обединетото Кралство, САД и сојузниците, брзо се ширеа на Телеграм.
Дуров, понекогаш познат како „Рускиот Марк Цукерберг“, го лансираше Телеграма во 2013 година со акцент на приватноста и отпорот на цензурата. 39-годишниот ја напушти Русија во 2014 година, откако Москва ја разби неговата претходна интернет компанија, и сега е со седиште во Дубаи.
Во првите денови од војната, каналите на Хамас испратија снимки од терористи како параглајдерираат во Израел каде што подоцна масакрираа стотици цивили на музички фестивал.
Каналите објавија графички слики на терористи на Хамас како стојат над телата на убиените израелски војници или видеа од нив како бомбардираат тенкови со беспилотни летала. Додека Израел изведува противнапади, Хамас сè повеќе ги користи своите канали на социјалните мрежи за да ги потенцира видеата од цивилните жртви од израелските напади.
Првично, Дуров ја бранеше својата одлука да не ги блокира каналите на Хамас, дури тврдејќи дека тоа може да помогне во заштитата на цивилите.
„Хамас ја искористи Телеграма за да ги предупреди цивилите во Ашкелон да ја напуштат областа пред нивните ракетни напади“, рече Дуров на 13 октомври. „Дали затворањето на нивниот канал би помогнало да се спасат животи – или ќе загрози повеќе животи?“
Тој исто така тврдеше дека Телеграм не промовирал „алгоритамски шокантна содржина“ на својата апликација. Корисниците добиваа пораки само од каналите што конкретно ги следат. Тој тврди дека ова го прави „уникатен извор на информации од прва рака“.
„Само затоа што терористичката содржина не им се препорачува алгоритамски на корисниците, не значи дека не може да допре до голема публика, ниту дека не може да придонесе за радикализација“, вели Енди Бароус, борец за безбедност на интернет.
Телеграм забележа пораст на популарноста во регионот по конфликтот. Според проценките на Sensor Tower, бројот на просечни корисници во Израел е зголемен за 25% во споредба со четиринеделниот просек.
Во деновите по терористичките напади, Телеграм каналите поврзани со Хамас или сличните канали се здобија со зголемена популарност. Официјалната сметка на бригадите Ал-Касам, военото крило на Хамас, додаде половина милион следбеници на Телеграм со ажурирања од минута во минута за борбите. Официјалната сметка на Хамас додаде 100.000.
Каналот Газа сега, обвинет дека е „поврзан со Хамас“ од Атлантскиот совет, има речиси два милиони претплатници.
Ифат Барак-Чени, директор за технологија и човекови права на Светскиот еврејски конгрес, вели:
„Групи како Хамас ја искористуваат архитектурата на Телеграм за да шират насилни пораки, прескокнувајќи ги официјалните забрани на поголемите социјални мрежи“.
Видеата први споделени на Telegram често брзо се шират на други како што се Икс (поранешен Twitter), Инстаграм или TikTok.
„Хамас ја користеше Телеграм за да ги унапреди своите пораки на речиси дневна основа“, вели Мекензи Садеги, висок аналитичар во NewsGuard, систем за рејтинг на доверба во вестите. „Нивните објави често добиваат стотици илјади прегледи на Телеграм, за кои NewsGuard откри дека потоа повторно ги споделуваат корисниците на други платформи“.
Рафи Менделсон, од израелската компанија за сајбер безбедност Cyabra, вели дека Хамас го користел Телеграм за да ги засили снимените свидеа како дел од својата пропагандна стратегија.
„Фактот дека имаше толку многу камери, сугерира дека оваа информациска војна е клучен елемент“, вели тој. Овие видеа потоа се шират преку лажни сметки и ботови низ други социјални мрежи, вели Менделсон.
По првичната поплава на видеа и објави од Хамас, минатата недела Телеграм конечно се одлучи за ограничување на неколку канали поврзани со Хамас. Ваквите објави се забранети според правилата на продавницата за апликации на Apple и Google, каде што апликацијата Телеграм е достапна за преземање.
Портпаролот на Телеграм рече дека затворила „неколку десетици канали кои содржеле директни повици за насилство“. Портпаролот додаде дека таквите видеа „ги прекршуваат упатствата на Apple и Google“.
Иако репресијата може да ја попречи брзината со која се шират видеата на Хамас, групата сега бара алтернативи. Телеграф откри дека каналите кои сега се ограничени на апликациите на Телеграм за iPhone и Android сè уште се достапни на неговата веб-верзија и споделуваат десетици објави за војната секој ден.
Се појавија и други копирани канали за да продолжат да шират објави на Хамас на паметните телефони.
Во меѓувреме, Лејла Машкоор, од Атлантскиот совет, рече дека Хамас изгледа „подготвен за прекинати комуникации на Телеграм“ и сега промовира посебна апликација за следбениците.
Барем во Обединетото Кралство, Телеграм сега ќе мора да се бори со построги регулативи кои бараат да се справи со насилните објави или терористичката содржина според Законот за онлајн безбедност.
Пратениците исто така внимаваат. Дам Маргарет Хоџ, пратеничката на Лабуристите, постави неколку прашања во Парламентот за ширењето на насилни видеа на Телеграм поврзани со војната во Украина.
Но, Бароус вели дека новите овластувања според Законот за онлајн безбедност „не можат да стапат на сила доволно брзо“.
Подготви: Д. Мишев / Цивил Медиа
