Кремљ им забрани на 11 молдавски функционери да влезат во Русија како одмазда за неодамнешните ограничувања на Молдавија за проруските медиуми, се вели во соопштението на руското Министерство за надворешни работи на 20 ноември.
Како што пренесува Ројтерс, Русија во понеделникот забрани влез на голем број функционери од Молдавија и се пожали на потезите на нејзината проевропска влада да ги блокира руските медиуми пред локалните избори претходно овој месец.
Потезите беа најнови во серијата остри размени меѓу двете страни и наводите на Молдавија дека Русија врши притисок врз работите на поранешната советска држава и настојувањето на претседателката Маја Санду да се приклучи на Европската унија.
Според соопштението на Министерството, потегот претставува „решителен протест во врска со континуираниот политички мотивиран прогон на руските медиуми во Молдавија, вклучувајќи го и блокирањето на пристапот до нивните интернет страници“.
Во соопштението на руското Министерство за надворешни работи се вели дека молдавската амбасадорка Лилијан Дарие била повикана да и биде соопштена одлуката.
„На молдавската страна и беше претставен решителен протест во врска со континуираниот политички мотивиран прогон на руските медиуми во Молдавија, вклучително и блокирањето на пристапот до нивните интернет страници“, се вели во соопштението на Министерството.
Се наведува дека на амбасадорот му било кажано дека Москва презема „асиметрична мерка“ за да забрани влез на голем број молдавски функционери, но не даде дополнителни детали.
Според молдавскиот весник NewsMaker, 11-те забранети функционери се сите членови на партијата на Санду Акција и солидарност (ПАС).
Портпаролот на молдавското Министерство за надворешни работи, Игор Захаров, одговори на акцијата на Русија во телевизиска изјава.
„Ние сме посветени на продолжување на одбраната на нашиот информативен простор од какво било надворешно мешање и ја поддржуваме нашата цврста позиција против дезинформации, хибридни напади и обиди да се дестабилизира ситуацијата во Молдавија“, изјави Захаров за телевизискиот канал Молдавија-1.
Предходно, властите во Молдавија го блокираа пристапот до 22 руски медиумски сајтови, велејќи дека тие се користат како дел од „информативната војна“ против земјата, според декретот објавен од Службата за безбедност и информации на Молдавија на 24 октомври, , пренесува Кијив индипендент.
Во декретот се вели дека сајтовите дистрибуирале содржина од „држава во воен конфликт и признаена како држава агресор“, јасно имплицирана дека е Русија.
Наведените локации, од кои сите по потекло од Русија, вклучуваа популарни државни или контролирани места како RT, NTV, Ren TV и други.
Молдавија претходно го забрани повторното емитување на вестите на руската телевизија во јуни 2022 година, проследено со суспендирање на лиценците на голем број станици на руски јазик кои работат во Молдавија, кои беа обвинети за ширење дезинформации за војната во Украина.
На 2 јуни молдавскиот парламент усвои закон за заштита на информативниот простор, со кој се забранува реемитување на информативно-аналитички програми и воени филмови од Русија, објави предходно Цивил Медиа.
Русија долго време се обидува да изврши притисок врз Молдавија, но ја зголеми својата реторика и агресивни дејствија кон земјата по изборот на прозападната претседателка Маја Санду во 2020 година.
Претседателката на Молдавија Маја Санду ја обвини Русија за планирање државен удар во Кишињев и за мешање во локалните избори. Според молдавските власти, Русија водела мултимилионска кампања за дестабилизација на земјата, надевајќи се дека ќе го оддалечи Кишињев од Западот.
Кон крајот на мај, 2023 година, претседателката на Молдавија го обзнани наводниот план на Москва да ја собори нејзината Влада со помош на надворешни саботери, да ја стави поранешната советска република „во служба на Русија“ и да ги спречи нејзините аспирации еден ден да се приклучи кон Европската унија, пренесе Цивил Медиа.
Една недела пред Санду да излезе во јавноста со наводите за заговор, претседателот на соседна Украина, Володимир Зеленски, истакна дека неговата земја дознала за плановите на руските тајни служби да ја уништат Молдавија, а информацијата ја потврдија и молдавски разузнавачи.
Во март истата година, полицијата во Молдавија соопшти дека спречила заговор на група поддржана од Русија специјално обучена да предизвикува масовни немири за време на протестот во главниот град Кишињев против новата прозападна влада, објави Цивил Медиа. Началникот на полицијата Виорел Чернаутеану изјави дека таен агент се инфилтрирал во група „саботери“, од кои некои биле руски државјани, на кои им биле ветени 10.000 долари за организирање „масовни немири“ за дестабилизација на Молдавија за време на протестите.
Предходно, во февруари 2923 година, како што пренесе Цивил Медиа, Путин го повлече признавањето на Молдавија, укинувајќи еден од неговите „мајски декрети“ од 2012 година, со кој делумно се потврдуваше суверенитетот на Молдавија во решавањето на иднината на Приднестровје, сепаратистички регион што се граничи со Украина, каде што Русија има трупи,
Односите меѓу двете земји дополнително се влошија по целосната инвазија на Русија на Украина.
Санду во интервју за Фајненшл тајмс во мај 2023 година рече дека мисли дека Молдавија ќе беше следната доколку Русија успееше со својот првичен план да ја преземе Украина за три дена.
„Не верувам дека би застанале на границата“, рече Санду. „Денес сме безбедни само благодарение на Украина“.
Санду, исто така, тврдеше дека Евгениј Пригожин, починатиот основач на Вагнер групацијата, се обидел да поттикне државен удар против нејзината влада во февруари 2023 година, но заговорот бил спречен.
По примерот на Молдавија, на 18 ноември казахстанските власти го блокираа рускиот сервис Спутник24, кој емитува руски телевизиски канали под контрола на државата во Казахстан, објави казахстанскиот медиум Арбат медиа, пренесува Кијив индипендент.
Причината наведена од властите е дека руските телевизиски канали немале дозвола за работа во Казахстан. Наредбата за блокирање на каналите наводно била потпишана уште во јуни.
Според независниот руски медиум, Москва тајмс, еден од главните пропагандни телевизиски канали на Кремљ, РТ, го наведува Спутник24 како една од платформите каде што може да се гледа неговата содржина.
Наведените локации, од кои сите по потекло од Русија, вклучуваа популарни државни или контролирани места како RT, NTV, Ren TV и други.
И покрај историските блиски врски на Астана со Москва, претседателот на Казахстан Касим-Жомарт Токаев јасно стави до знаење дека Казахстан нема да ги признае окупираните украински региони како руска територија.
Токаев разговараше и со украинскиот претседател Володимир Зеленски во 2023 година, кој му се заблагодари на казахстанскиот претседател за обезбедувањето хуманитарна помош за земјата.
Драган Мишев / Цивил Медиа
