Доналд Трамп вели дека царините доаѓаат. Оваа порака од американскиот претседател е конзистентна.
Но, какви царини и кога? Даноците на увоз доаѓаат толку густо и брзо откако тој стапи на функција, што може да биде тешко да се следат.
Трамп веќе ги зголеми царините на увозот од Кина, како и на челик, алуминиум и некои производи од Канада и Мексико. Повисоки давачки на автомобили треба да стапат во сила оваа недела.
Сега чекаме Трамп да ги открие деталите за неговиот план за поширок сет на тарифи, на кој неговиот тим работеше во последните неколку недели.
Белата куќа го нарекува „Ден на ослободување“. Па, што би можеле да дознаеме утре? (царините ќе бидат објавени во 23 часот по средноевропско време)
Колку се големи царините?
Белата куќа не кажа колку високи би можеле да бидат тарифите, иако аналитичарите изнесоа различни можни стапки.
За време на кампањата минатата година, Трамп поддржа царини од 10% на сите увози што влегуваат во САД, понекогаш сугерирајќи дека таа би можела да биде 20% – дури и 60% на увозот од Кина.
Откако стапи на функција, тој ја воведе идејата за „реципрочни“ тарифи, сугерирајќи дека стапките би можеле да варираат од земја до земја.
„Многу едноставно, ако тие ни наплаќаат, ние им наплаќаме“, рече тој во февруари, малку пред да им нареди на официјалните лица да развијат таков план.
Белата куќа речиси веднаш ја искомплицира сликата, истакнувајќи дека нивните препораки нема да се однесуваат само на царините, туку и на други политики за кои сметаат дека се неправедни кон американските бизниси, како Данокот на додадена вредност (ДДВ).
Ова доведе до трка, бидејќи бизнисите и политичките лидери се обидуваат да добијат чувство со колку голем нов данок би можеле да се соочат нивните производи и како она што ќе биде објавено во среда ќе се вкрстува со другите давачки, како оние на челик и алуминиум, кои Трамп веќе ги стави во сила.
Официјалните лица во Европа, на пример, се подготвуваат за двоцифрена тарифа на нивниот извоз. Трамп порано оваа година рече дека планира да ги погоди стоките од блокот со данок на увоз од 25 отсто.
Кои земји би можеле да бидат погодени?
Администрацијата на Трамп не потврди кои земји ќе бидат погодени, иако најавата за утре се смета за сеопфатна.
Во неделата, претседателот рече дека новите тарифи би можеле да важат за „сите земји“, сугерирајќи можно враќање на општата тарифа што ја поддржа во кампањата.
Тоа ги урна надежите во некои земји, како Обединетото Кралство, кои мислеа дека би можеле да останат незабележани, иако многумина сè уште се надеваат дека на крајот ќе постигнат некаков договор.
Но, сè уште не е јасно до кој степен тарифите ќе бидат универзално применети или повеќе насочени.
Минатиот месец, американскиот секретар за финансии Скот Бесент рече дека напорите се фокусирани на „Валканите 15“ – 15% од земјите што сочинуваат најголем дел од трговијата со САД и наметнуваат тарифи или други правила што ги ставаат американските фирми во неповолна положба.
Канцеларијата на американскиот трговски претставник, додека се подготвуваше да изработи препораки, ги идентификуваше земјите во кои е „особено заинтересирана“.
Тоа беа Аргентина, Австралија, Бразил, Канада, Кина, Европската Унија, Индија, Индонезија, Јапонија, Кореја, Малезија, Мексико, Русија, Саудиска Арабија, Јужна Африка, Швајцарија, Тајван, Тајланд, Турција, Обединетото Кралство и Виетнам.
Самиот Трамп имаше некои од своите најостри критики за историските сојузници и големите трговски партнери, како Канада и ЕУ.
„Пријателот честопати бил многу полош од непријателот“, изјави тој минатата недела.
Какво влијание ќе имаат царините?
Царините се даноци на увоз. Па, големото прашање е, кој ќе плати?
Технички, има едноставен одговор: американските фирми што ги внесуваат стоките се компаниите што ќе се соочат со сметката, особено ако Белата куќа почне да ги наплаќа тарифите „веднаш“, како што сугерираше вчера портпаролката Каролин Ливит.
Но, колку се поголеми тарифите, толку повеќе фирмите ќе бараат начини да ги надоместат тие трошоци, или со менување на добавувачите, притискање на бизнис партнерите да го поделат товарот – или со зголемување на цените за Американците.
Многу фирми веќе рекоа дека се подготвуваат за тој чекор. Но, тоа е ризична игра, бидејќи ако компаниите ги зголемат цените премногу, купувачите едноставно ќе се повлечат.
Овие динамики ги зголемија ризиците од економска рецесија и во САД – и далеку надвор од нејзините граници, каде што многу фирми зависат од продажбата во САД.
Трамп вели дека компаниите што сакаат да избегнат тарифи можат едноставно да го водат својот бизнис во САД, но тоа не е моментално или лесно решение, со оглед на високите трошоци за вработување и поставување фабрики.
Во сето тоа ако се додаде и комбинацијата на валутните осцилации и одмаздата од другите земји, последиците од обидот на Трамп да ги реорганизира глобалните трговски биланси веројатно ќе се покажат тешки за предвидување долго по нивното објавување.
