Нашиот сончев систем има нов мистериозен посетител – Што знаеме за кометата 3I/ATLAS?

На 1 јули 2025 година, телескопот ATLAS во Чиле откри необичен објект – потоа номиниран како комета 3I/ATLAS, која пристигна од интерпланетарното меѓуѕвездени простори и е третиот таков откриен („1I/‘Oumuamua“ во 2017 и „2I/Borisov“ во 2019).

Не стануваше збор за астероид близу Земјата, ниту пак за обична комета. За само неколку часа, стана јасно дека овој патник не е ни од нашиот Сончев систем: неговата орбита беше премногу стрмна, неговата брзина беше преголема. Астрономите брзо заклучија дека станува збор за меѓуѕвезден објект – патник од друга ѕвезда, пишува National Geographic.

Основни карактеристики:

• Траекторија: Следи хиперболичен пат кој покажува дека не е гравитациски поврзана со Сонцето; доаѓа од „густ диск“ на Млечниот Пат, каде преовладуваат многу постари ѕвезди .
• Возраст: Проценето е дека има над 7 милијарди години – барем 3 милијарди години постара од нашиот Сончев систем, објави Cadena SER.
• Големина и брзина:
  • Стрелата околу 10–20 км во дијаметар, можеби најголемата досега пронајдена меѓуѕвездна комета .
  • Брзина е околу 60 км/с (~220 000 км/ч).
• Активност: Набљудувањата укажуваат на појава на кома (гасна обвивка) и краток прашлив реп, што е карактеристично за комета .
• Блиску до Земјата: Најблискиот пристап до Сонцето (перијел) е околу 29 октомври 2025 година, на растојание од 1,36 AU (1 AU ≈ растојанието Сонце–Земја) . Најблиску до Земјата ќе биде во декември 2025 на растојание од 1,6 AU, односно околу 240 милиони км – без никаква опасност за нас .
• Како ќе биде забележана? Во септември 2025 треба да биде видлива преку аматерски телескопи, но ќе биде ниска и блиску до Сончевиот сјај; конечно ќе исчезне зад Сонцето во периодот околу перијелот, но се очекува повторно појавување во декември.

Зошто е ова важно?

Комета од регионот на „густ диск“ на Млечниот Пат е прва таква откриена досега и нуди уникатна можност да се анализира материјата од друг дел на галаксијата, што може да ни помогне да разбереме како формираат планети во различни ѕвездени системи . Понатаму, откритието ја потврдува ефективноста на тековните програми за набљудување („ATLAS“, „Vera Rubin Observatory“), кои очекуваат да фатат многу слични објекти во следната деценија, пишува The Washington Post.

Клучни факти во табела

Кометата 3I/ATLAS е редок и научно значаен објект – прва „стара“ комета од густ диск на Млечниот Пат, што ќе ни помогне да ја прошириме нашата разбирање за галактичките процеси, без никаков ризик за Земјата. Ќе бидат активирани и опсерватории во светот за понатамошно следење и анализа.

Редакција Фронтлајн