Пишува: ДЕСТАН ЈОНУЗИ
По две недели ветувања, емоции и меѓусебни обвинувања, денес завесата паѓа врз изборната кампања за најважните општини за Албанците во земјава: Чаир, Тетово, Гостивар, Струга и Дебар.
Неделата, 19 октомври, ќе биде моментот кога граѓаните ќе го разделат зборот од делото и ветувањето од реалноста.
Во суштина, оваа кампања понуди повеќе политичка нарација отколку конкретни програми.
Јавниот дискурс беше доминиран од судирите на лидерите, ривалствата внатре во албанскиот политички кампус и повторното појавување на старите теми за претставеност и политичкиот престиж, оставајќи ја во сенка суштината на секои локални избори – урбаното управување, јавните услуги, инфраструктурата и квалитетот на животот.
Во Чаир, судирот помеѓу Бујар Османи и Изет Меџити се претвори повеќе во политички дуел отколку во програмски натпревар. Османи настојуваше да го претвори Чаир во модел на урбан развој, со инфраструктурни проекти и нови модерни плоштади, носејќи ја нарацијата на новата визија и институционалното обновување. Од друга страна, Меџити ја изгради својата кампања врз кредибилитетот на минатото. Кампања со силен емоционален тон, но со малку конкретни бројки и со многу политички симболизам.
Тетово останува град каде што нарацијата за „промена“ се користи во секој изборен циклус. Овој пат, кандидатите се фокусираа на урбаното чистење, управувањето со отпадот и јавниот транспорт – вечните теми на градот што ретко се претвораат во решенија. И покрај зборовите за модернизација, недостасуваше транспарентност околу начинот на кој ќе се реализираат проектите. Кампањата во Тетово повеќе се засноваше на довербата во поединците отколку во програмите, оставајќи ги граѓаните да одлучуваат меѓу повторени ветувања и акумулираниот скептицизам низ годините.
Во Гостивар, дебатата беше поинституционална и помирна, но не и појасна. Кандидатите понудија проекти за инфраструктура, зголемена транспарентност и развој на руралните подрачја, но тие често останаа на ниво на слогани. Во прв план излегоа прашањата за управувањето со јавните претпријатија и начинот на користење на општинскиот буџет. Гостивар, како и секогаш, претставува тест за кредибилитетот на локалната политика – неговите граѓани се меѓу најкритичните, но и меѓу највклучените во изборите.
Кампањата во Струга донесе јасен судир меѓу етничката и економската нарација. Дел од кандидатите ја искористија темата за претставувањето и еднаквоста, додека други зборуваа за туризмот, подобрување на инфраструктурата и локалната економија. Во суштина, градот остана поделен и во начинот на кој го перцепира развојот – една Струга која бара реални инвестиции и друга што бара повеќе достоинство во претставувањето. За жал, и овде недостатокот на финансиска конкретност и реални рокови ги избледе понудите.
Во Дебар, кампањата се одвиваше на помирен, но и поблед начин. Ветувањата за инвестиции во земјоделство, туризам и локални патишта беа повторување од претходните изборни циклуси. Кандидатите зборуваат за развој, но не претставија реални механизми како ќе го постигнат тоа. Дебар останува класичен пример на општина со голем потенцијал, но без стратегија за да се претвори во мотор на развој.
Во општа анализа, оваа кампања покажа дека локалната политика сè уште не е граѓанска, туку продолжува да биде партиска, емоционална и фокусирана на личности.
Ветувањата за „промена“, „визија“, „отворање“ и „модернизација“ се слушнаа многу, но без конкретна структура за нивна реализација.
Во пресрет на изборниот молк, граѓаните остануваат со впечатокот дека избираат меѓу убави зборови и горчливи спомени, додека локалната демократија сè уште чека да се врати на својата суштина – во служба на граѓанините, а не кон политичката кариера на поединците.
