Познато е дека повеќе од две-три години не успеваме да се договориме со колегите од Скопје зошто и како треба да се слави Гоце Делчев во двете земји како обединувачка историска личност. Причината е сложениот и длабоко контрадикторен однос меѓу историјата и политиката. Ова го изјави проф. Ангел Димитров, претседател на Мешовитата бугарско-македонска комисија за историски прашања, јави БГНЕС.
Проф. Димитров беше учесник на конференцијата „Европска перспектива за добрососедски односи меѓу Република Бугарија и Република Северна Македонија“.
„Историската слика на новиот југословенски комунистички проект, постоењето на македонска нација со вековни државотворни традиции, е целосно политички производ и таа станува задолжителна за постигнување на планираната тотална контрола во македонското време и простор. Мораше да ѝ се даде легитимитет, и така историјата стана јадро на една историска конструкција како што е доктрината за македонизмот. Историската наука кај нашиот сосед постепено се развиваше, но нејзината основна задача е да ја пополни содржината на политичката рамка без да си дозволи да ја напушти. Така е и денес“, вели проф.Димитров.
Тој рече дека денеска во билатералната заедничка комисија ставот на колегите од РС Македонија е подреден на симбиозата меѓу политиката и историјата. Според него, постигнувањето договор за главните историски прашања ќе биде знак дека можеби ќе има похармоничен однос меѓу историјата и политиката.
Проф. Димитров ги посочи главните проблеми кои според него, докажуваат дека за историчарите на Северна Македонија сè уште се чека ослободувањето од притисокот на политиката.
„Фундаментална е нивната неподготвеност да ја прифатат дефиницијата за заедничка историја, вградена во самиот Договор за пријателство и добрососедство. Со тоа се заштитува неприфатливата за Бугарија, линија на толкување на минатото, линијата на моделирање на јавните ставови во духот на антибугарскиот македонски национализам. Заштитната линија на колегите содржана во поимот мултиперспективност – замена на правилниот пристап кон изнесување на ставовите на сите учесници во историски настан, со инсистирање на правото на поинаков историски наратив како израз на сопствените државни интереси. Постои неспособност и неподготвеност на нашите колеги да ја напуштат идеолошката и политичката рамка во која се оковани повеќе од 75 години“, рече проф. Димитров.
Тој ги повика македонските историчари да преземат граѓанска одговорност и да станат израз на реалната можност за надминување на антибугарските постулати на македонизмот.
„Време е историската наука во РСМ да се ослободи од историските окови. Тоа би довело не само до професионална туку и до јавна катарза во духот на европските и демократските стандарди. Мешовитиот комитет за историски прашања не треба да биде искривено огледало на односот меѓу историјата и политиката. Историчарот повеќе не е немоќен, тој може да избере и да го контролира својот став кон политиката. Кога ќе се ослободи од политичките диктати, историската наука ја враќа својата внатрешна слобода“, рече проф. Ангел Димитров, a пренесе БГНЕС.
