Истражувачки тим со помош на инструментот ChemCam на роверот Curiosity на НАСА откри поголеми од вообичаените количества манган во карпите во езерското корито во кратерот Гејл на Марс, што покажува дека седиментите се формирани во река, делта или во близина на брегот на некогашно езеро. Резултатите беа објавени во Journal of Geophysical Research: Planets.
„Тешко е да се формира манган оксид на површината на Марс, па не очекувавме дека ќе го најдеме во толку високи концентрации во наоѓалиште на крајбрежјето“, рече авторот на студијата Патрик Гасда, од групата за вселенска наука и апликации при Националната лабораторија Лос Аламос.
Тој истакна дека на Земјата ваквите наслаги се случуваат постојано поради високиот кислород во нашата атмосфера произведен од фотосинтетичкиот живот и од микробите кои помагаат во катализирањето на тие реакции на оксидација на манган.
„На Марс, немаме докази за живот, а механизмот за производство на кислород во древната атмосфера на Марс е нејасен, така што како манган оксидот се формирал и концентрирал овде е навистина збунувачки. Овие наоди укажуваат на поголеми процеси кои се случуваат во атмосферата на Марс или површинските води и покажуваат дека треба да се направат повеќе истражувања за да се разбере оксидацијата на Марс“, додаде Гасда.
ChemCam, кој беше развиен во Лос Аламос и CNES (француската вселенска агенција), користи ласер за да формира плазма на површината на карпата и ја собира таа светлина со цел да го измери елементарниот состав во карпите.
Седиментните карпи што ги истражува роверот се мешавина од песок, тиња и кал. Песочните карпи се попорозни, а подземните води полесно поминуваат низ песоците во споредба со калта што го сочинува најголемиот дел од карпите во езерското корито во кратерот Гејл. Истражувачкиот тим истражуваше како манганот може да се збогати во овие песоци – на пример, со пробивање на подземните води низ песоците на брегот на езерото или устието на делтата – и каков оксидансот може да биде одговорен за таложењето на манган во карпи.
На Земјата, манганот се збогатува поради кислородот во атмосферата, а овој процес често се забрзува поради присуството на микроби. Микробите на Земјата можат да ги користат многуте оксидациски состојби на манган како енергија за метаболизмот; доколку животот постоел на древниот Марс, зголемените количества на манган во овие карпи долж брегот на езерото би биле корисен извор на енергија за живот.
„Езерската средина на Гејл, како што е откриено од овие древни карпи, ни отвора прозорец кон животната средина која изгледа изненадувачки слична на местата на Земјата денес. Мангановите минерали се вообичаени во плитките, води што се наоѓаат на бреговите на езерата на Земјата, и неверојатно е да се најдат такви препознатливи карактеристики на древниот Марс“, рече Нина Ланза, главен истражувач за инструментот ChemCam.
Подготви: Ј. Ѓ.
