Вицепремиерот на Србија и министер за внатрешни работи Ивица Дачиќ синоќа изјави дека акцијата за спасување во Нови Сад е завршена, а конечниот биланс од несреќата е 14 загинати и тројца повредени.
„Спасувачката операција во Нови Сад заврши. Дефинитивниот биланс од несреќата е 14 загинати и тројца повредени“, изјави министерот Дачиќ, како што соопшти српското Министерство за внатрешни работи, пренесе N1.
Српскиот претседател Александар Вучиќ во синоќешното обраќање до јавноста изјави дека во големата трагедија во Нови Сад загинале 14 лица, дека еден од загинатите е државјанин на Северна Македонија, а идентитетот на пет лица се уште не е утврден, јави синоќа дописниот на МИА од Белград.
Македонскиот државјанин Васко Саздовски е меѓу 14. жртви во несреќата во Нови Сад
Меѓу 14 загинати лица во вчерашната несреќа во Нови Сад е и македонскиот државјанин Васко Саздовски (1979), дознава денеска МИА од Министерството за надворешни работи на Србија, кое ја информирало македонската амбасада во Белград.
Идентификувани се 13 лица, а веднаш по идентификацијата биле известени нивните семејства, соопштија од Полициската управа во Нови Сад.
Едно женско лице се уште не е идентификувано, поради здобиените повреди, но се очекува наскоро да се утврди нејзиниот идентитет, соопштија од Новосадската полиција.
Дали настершницата била дел од реконструкцијата на железничката станица, како дошло до уривањето?
Обновата на железничката станица во Ниви Сад се одвиваше во две фази како дел од реконструкцијата на железничката линија за брзи возови. Имаше две свечени отворања. Работите на овој културен споменик, архитектонско здание од 1964 година, започнаа во октомври 2021 година. Делот од обновената зграда беше свечено отворен во март 2022 година како дел од отворањето на обновената брза пруга од Белград до Нови Сад, на кое присуствуваа претседателот на Србија, Александар Вучиќ, и унгарскиот премиер, Виктор Орбан.
Веднаш по тоа отворање, работите продолжија со втората фаза, а на почетокот на јули 2024 година беше соопштено дека реконструкцијата на станичната зграда е завршена. По тој повод, реновираниот објект го посетија министерот Горан Весиќ, претседателката на Покраинската влада Маја Гојковиќ и градоначалникот на Нови Сад, Милан Ѓуриќ.
Во рамки на оваа обнова, зградата доби нов покрив, фасади, столарија и мебел, уредена телекомуникациска опрема, шалтери, чекални и тоалети, детско катче, дел за домашни миленици, како и лифт и галеријски трем од мермер и стакло, кои претходно не постоеја во станичната сала.
Конзорциумот на кинеските компании CRIC-CCCC, кој вршеше работи на Железничката станица во Нови Сад, соопшти дека бетонската настрешница што се урна не е предмет на работи во рамките на реконструкцијата, пренесува порталот 021.
„Настрешницата на железничката станица во Нови Сад беше составен структурен дел од зградата на станицата и беше изградена истовремено со старата станица на железничката станица“, се вели во соопштението на CRIC-CCCC, во кое ја „изразуваат нивната длабока тага за жртвите, како и најдлабоко сочувство до семејствата на загинатите“, пренесува порталот 021.rs.
Многумина се прашуваат како е можно да се случи вакво нешто, особено ако се има предвид дека оваа станица е реконструирана пред четири месеци, а на ова прашање одговорил градежниот инженер и активист Данијел Дашиќ, пренесува Нова.рс.
Do rušenja je došlo jer su na postojeću armirano betonsku konzolu, ankerisanu čeličnim profilima za krov, dodali masivnu čeličnu konstrukciju sa teškim staklima, koja je dovela do čupanja ankera i loma konzolnih nosača.
Zato panika i priča da nadstrešnica nije rekonstruisana. pic.twitter.com/zlWSpO24tb
— Danijel Dašić (@mrcoslav) November 1, 2024
„До уривањето дошло бидејќи на постојната армирано-бетонска конзола била додадена масивна челична конструкција со тешко стакло, закотвена со челични профили за покривот, што довело до влечење на котвите и пукање на носачите на конзолата. Затоа владее паника и се зборува дека настрешницата не е реконструирана“, напиша Дашиќ.
Министерот за градежништво, транспорт и инфраструктура Горан Весиќ за трагедијата на Железничката станица во Нови Сад рече, дека ќе се истражи зошто настрешницата не била предмет на реконструкција.
„Ова е тешка трагедија за Србија, тешка трагедија за сите нас, тешка трагедија за сите граѓани и навистина никогаш не се случила. Нашите мисли се со семејствата на жртвите. Што се однесува до она што се случи, тоа е тема на Истрага и самите знаете дека е во тек, тие што се надлежни ќе утврдат како се случило да се урне настрешницата и ќе утврдат како е можно настрешницата да не била дел од конструкцијата“, рече Весиќ.
Весиќ го покрена и прашањето за реконструкција на Железничката станица во Нови Сад во 2020 година, нагласувајќи дека тој не бил вклучен во одлуките за настрешницата.
„Се работеше за реконструкција, односно планот за реконструкција од 2020 година. Зошто и кој утврди дека не е потребно да се реконструира? Навистина не можам да зборувам за тоа сега“, додаде тој.
Ако настрешницата беше предмет на реконструкција, тоа сигурно немаше да се случи, рече Весиќ Тој појасни дека има конкретни процеси кога се одлучува за реконструкција на згради и дека во проектот се вклучени различни стручни тела.
„Можам да ви кажам, врз основа на моите сознанија, во тој процес беа вклучени Институтот SIP, инфраструктурата на железницата на Србија, како и кинескиот конзорциум предводен од China Railway International Company. Од тие извештаи може јасно да се види дека условите за локација со прелиминарно решение се издадени во мај 2020 година. Дека идејниот проект е доставен во август 2020 година. Дека условите за заштита на градот Нови Сад се издадени во октомври 2021 година. Да проектот за одобрение за градба е завршен во јули 2021 година. А самото одобрение за градба е издадено во октомври 2021 година. Во тој процес има проектанти, има такви кои сами ја оценуваат статиката и се останато на објектот. Вклучено е вештачењето кое е независен орган и врз основа на тоа се донесени одлуки. Истрагата ќе покаже кој ги донел одлуките, кој ставил печат и потпис на таквите решенија, кој имал обврска да контролира, и кој контролирал или не контролирал и кој донел одлука дека настрешницата не треба да биде дел од реконструкцијата и како настанала грешката На сите ни е јасно дека одговорноста мора да се утврди, бидејќи најстрашниот факт е дека ако се реконструираше настрешницата, тоа сигурно немаше да се случи“, рече Весиќ.
Поранешен надзорник на проектот вели, Весиќ не ја кажува вистината – Се работеше на настрешницата
Геолошкиот инженер Зоран Ѓајиќ, кој работел на реконструкција на зградата на Железничката станица во Нови Сад до март 2023 година, во изјава за N1 вели дека се изведувале градежни работи на настрешницата, дека тоа што го кажува министерот Весиќ не е точно.
Зоран Ѓајиќ работел како консултант за сообраќајниот институт ЦИП при изработката на проектот за реконструкција на зградата на Железничката станица во Нови Сад.
„Мислам дека одговорите се таму. Не гледам причина зошто и што да чекаме. Прво, тоа што го кажуваат надлежните не е точно. Се работеше на настрешницата. Во првата фаза беше извршена санација на керамиката која беше на таванскиот дел и беше направено само шминкање на таа настрешница. Во втората фаза, при работата на фасадата на зградата и работите на реконструкција на камената обвивка, во март 2023 година испратив извештај до изведувачите и сите ги добија тие извештаи од министерството надолу, во кои јас побарав да се отстранат мермерните плочи од фасадата на објектот и да се провери каква основа има под тие мермерни плочи, да се санира темелот и да се стават нови мермерни плочи, што инаку беше предвидено во проектот“, рече тој.
На таа фасада, вели, имало висечки тегови кои ги држеле настрешниците.
Тегови се кабли кои се спуштаат од конструкцијата на покривот со цел да се зајакне самата конзола на настрешницата.
„Таа немаше столбови. Стоеше со конзолата прикачена на зградата, а целата крошна ја носеа тегови кои беа прикачени на врвот на зградата токму на тој назабен, карактеристичен дел. „Ако тогаш беа отстранети тие плочи, веројатно ќе се забележи дека основата не е добра, а можеби ќе се забележи дека теговите можеби кородираат“, вели Ѓајиќ.
Геолошкиот инженер посочува дека не знае како била состојбата таму, но „факт е дека тој дел не е направен и изведувачот решил само да ги префарба панелите што требаше да се заменат“.
„Требаше да се санира основата на тие плочи. Тоа дека не се работело на настрешницата не е точно, бидејќи натстрешницата подоцна била покриена со стакло и дизајнерот во 1965 година кога работел на станицата ги правел конзолите и предниот дел бил приклучен, а таму беа празни простори меѓу нив и тие тегови ја задржаа количината на бетон и тој материјал“, рече тој.
Кој и на кој начин решил да го покрие сето ова, не знае.
„Но, кој и да е, мораше пред тоа да ја провери носивоста на тие тегови – мора да се направи статика, да се направат целосни пресметки, дали таа настрешница може дополнително да се натовари или не. Таму бев дел од официјалниот надзор за каменот до јуни 2023 година кога ми истече договорот, веќе не ме ангажираа. Тоа се работи кои се направени подоцна, така што немам директен увид кој точно ја вршел работата, но се знае кој бил изведувач, се знае кои фирми ја вршеле работата во тоа време, така што имаме официјален надзор, имаме проектантска куќа, имаме изведувачи и го имаме поранешниот министер Томислав Момировиќ кој ја посети зградата додека работевме и сегашниот министер. Основната и главна одговорност е на министерот и тој мора да си поднесе оставка, а потоа вертикално до крај“, рече тој.
Ѓајиќ вели дека контактирал со медиумите бидејќи и тој чувствува одговорност за жртвите и несреќата што се случила.
„Постојано размислувам за фактот дека ако тие плочи се отстранат, можеби би било можно да се види состојбата на тие тегови. Тука ја чувствувам мојата одговорност, можеби можев и понатаму да инсистирам на тоа. Сепак, се разбира, напишав препораки што да се прави, испратив извештаи на 20 адреси, сите мои извештаи се достапни, а во еден од тие извештаи од февруари 2023 година, напишав дека тие таблички мора да се отстранат и да се уреди основата. под тие плочи“, истакна тој.
На една од фотографиите што ги објави во тој извештај, рече тој, се гледа дека зад една од тие плочи има делови од бетон, а дел од бетонот недостасува и наместо тоа „цементни вреќи се стуткани за да може помалку бетон да се филува внатре“.
„Можете да замислите каква основа, каква состојба беше тој бетон врз кој се притискаа тие тегови! Можеби попуштија затоа што во меѓувреме кородираа, а можеби попуштија затоа што тој бетон повеќе не можеше да го издржи сето тоа. Секако, ќе се утврди, сега кога ќе се погледне се ќе се утврди што попуштило, тегови или бетон“, рече тој.
Инженерот додава дека три дена пред тоа во таа станица биле и неговите внуци кои седеле под настрешниците.
На прашањето дали добил одговор на неговите писма и извештаи, тој одговори – не.
„Никој не го стори тоа, јас неколку пати инсистирав тие табли да бидат отстранети. Сите други делови, фасади и подови и тоа, се е направено според проектот и според моите извештаи. Никој не сакаше да го направи тој дел. И беше фарбано пред доаѓањето на претседателот, често доаѓаа таму, секако доаѓаше и сегашниот премиер, кој е апсолутно одговорен за сето тоа, бидејќи во тоа време тој беше градоначалник. „Кога и да доаѓаа, носеа фирми од Нови Сад, кои ја шминкаа зградата, ја бојадисаа и секако наплатуваа“, рече тој.
Ден на жалост во Србија
Во Нови Сад денеска почна тридневна жалост поради несреќата во која загинаа четиринаесет лица, а три се повредени.
Покраинската влада одлучи да прогласи Ден на жалост во Нови Сад и на територијата на автономната покраина Војводина на 2, 3 и 4 ноември, а Владата на Република Србија прогласи денеска Ден на жалост во цела Србија.
Расчистувањето на остатоците од настрешницата што се урна траеше повеќе од 10 часа и заврши доцна синоќа. Во акцијата учествуваа екипи на спасувачи од Нови Сад, Белград, Крагуевац, Сремска Митровица…
На терен беа присутни голем број возила на итната помош, дежураа 10 медицински екипи, како и тешка механизација која ги отстрани урнатините.
Повредените се сместени во Клиничкиот центар во Војводина. На 18-годишно момче му била ампутирана ногата, а од урнатините се извлечени две жени на возраст од 21 и 23 години.
Ј. Ѓорѓиоски