Вооружените конфликти ги зголемуваат ризиците од трговијата со луѓе за ранливите популации преку зголемување на економскиот очај, слабеење на владеењето на правото, намалување на достапноста на социјалните услуги и принудување на луѓето да бегаат за своја безбедност.
Вооружениот конфликт често резултира со нефункционални влади, судски системи, пазари на работа и структури за поддршка на заедницата кои вообичаено би им понудиле на граѓаните заштита од катастрофи и криминал, вклучително и трговија со луѓе.
Многу фактори како што се високите стапки на невработеност, бездомништвото, ограничените социјални услуги и слабиот надзор за спроведување на законот, се засилени во конфликтните зони и искористени од трговците со луѓе. Без формални опции и услуги за одржување на нивната егзистенција, луѓето имаат поголема веројатност да пристапат кон недозволени активности или ризични, неформални средства за да преживеат, сектори во кои трговците со луѓе напредуваат, искористувајќи ја секоја прилика.
Националното и граѓанското нарушување предизвикано од таквиот конфликт ги прави тактиките за регрутирање на трговците со луѓе. Вклучувајќи лажни понуди за работа, засолниште или образование – попримамливи за ранливите популации.
Невладините организации алармираат за трговија со украински бегалци
Според најновите податоци од УНХЦР од 18 март, бројот на бегалци од Украина изнесува 3,270,662, а невладините организации на теренот во пограничните региони алармираат за бегалците, главно жени и деца, кои се тргувани и експлоатирани од криминалци.
Од инвазијата на Русија на 24 февруари, протокот на Украинци што ја напуштаат земјата достигна невиден број. Додека мажите на возраст меѓу 18 и 60 години имаат мандат да останат да се борат, жените, децата и постарите лица ја гледаат Европа како место за засолниште.
Вратите на Европа се широко отворени за нив, а владите, невладините организации и обичните граѓани се засилени да им помогнат на оние кои бегаат од руската агресија. Но, не сите од страната на ЕУ границата имаат такви благородни намери.
„Она што веќе почнуваме да го забележуваме на границата низ Полска, Романија и другите земји што ја опкружуваат Украина се приказни, докази за трговците со луѓе работат, а луѓето исчезнуваат“, изјави извршниот директор на Unseen UK, Ендрју Волис, за EURACTIV.
Тој објасни дека сегашната војна не враќа 20 години наназад во времето кога Украина беше главен извор за трговија со луѓе. Според податоците на Меѓународната организација за миграција, од 1991 година, најмалку 120.000 Украинци станале жртви на трговија со луѓе.
Зголемувањето на трговијата со луѓе за време на војна и криза не е ништо ново, изјавил Волис.
Трговците со луѓе, рече тој, често се први на теренот, „се обидуваат да ја искористат оваа ранливост, да ги заробат овие луѓе и да ги стават во ситуации на незамислива бруталност често кога се принудени, особено и за жал затоа што доминантно се жени и девојки. во трговија со луѓе за сексуална експлоатација.
Недостаток на координација на граничните премини и прифатилиштата
Една од главните пречки со кои се соочуваат бегалците, владите и невладините организации е недостатокот на координација на граничните премини и во прифатилиштата.
Трансферот на повеќе од три милиони луѓе од Украина во околните земји за помалку од две недели претставува значителен логистички предизвик. Властите се обидоа да обезбедат сместување и информации во еднакви количини, пренесува EURACTIV.
Сиобан Форан, советник за родова грижа во Варшава, изјави за EURACTIV дека е забележлив недостаток на координација.
„Постои изразен недостаток на информации за украинските бегалци кои пристигнуваат преку полската граница. Има малку информации за нивните права и услугите што им се достапни и како можат да пристапат до нив“, рече таа, додавајќи дека летоците, постерите и другите форми на информации треба „да се зголемат со голема итност“.
Форан истакна дека на границата имало голем број добронамерни луѓе кои нудат превоз и сместување, во полските градови и другите земји на ЕУ, но дека меѓу нив може да има и лоши актери.
„Сметаме дека е од клучно значење властите да тргнат со одредена итност кон процес каде што ќе регистрираат регистарски таблички, имиња на луѓе кои слегуваат и кој каде оди бидејќи заштитните ризици вклучени во оваа навидум хаотична слика се прилично огромни, таа рече.
Во меѓувреме, во Варшава, Форан изјавила дека има многу случаи на малолетници без придружба, млади жени и жени кои пристигнувале сами или со мали деца. Додека некои имаат роднини во Европа и безбедно место за одење, многумина немаат. Со тоа се зголемува ризикот за нивна експлоатација.
Експертската група на Советот на Европа за борбата против трговијата со луѓе (ГРЕТА): Државите мора итно да ги заштитат бегалците кои бегаат од Украина
Експертската група на Советот на Европа за борбата против трговијата со луѓе (ГРЕТА) предупреди на опасноста луѓето кои бегаат од вооружениот конфликт во Украина да станат жртви на трговија со луѓе и експлоатација, во услови на најинтензивен бегалски бран во Европа по Втората светска војна.
Околу три милиони луѓе беа принудени да ја напуштат Украина за помалку од три недели, барајќи засолниште во соседните земји и наваму низ Европа. Се проценува дека 90% од нив се жени и деца. Генералниот секретар на Советот на Европа ја истакна ранливоста на жените и девојчињата од сексуално насилство додека се обидуваат да избегаат од конфликти и вети поддршка на Организацијата за земјите-членки да се грижат за бегалците кои пристигнуваат од Украина.
Граѓанските организации и новинарите од првата линија алармираат поради сомнителни случаи на трговија со луѓе во кои се вмешани украински бегалци. Има извештаи за трговци со луѓе кои таргетираат деца без родители кои бегаат од Украина, а многу од таквите деца моментално се водат за исчезнати, по избрзаната евакуација на сиропиталишта и домови за згрижување. Во некои земји, специјализирани невладини организации за борба против трговија со луѓе дистрибуираат летоци до бегалците, предупредувајќи ги за ризиците од прифаќање превоз и сместување од странци и информирајќи ги како да побараат помош и да пријават сомнителни случаи на постојните национални линии за помош за жртви на трговија со луѓе.
Јавните службеници и граѓанските организации во земјите кои примаат украински бегалци мора да бидат предупредени за ризиците од трговија со луѓе и експлоатација. Мора да се преземат итни чекори за да се зајакне координацијата на граничните премини и прифатилиштата и да се обезбеди точна регистрација на бегалците и нивниот пристап до потребната документација, дозволите за престој и основните услуги, рече Хелга Гајер, претседател на ГРЕТА.
„Луѓето кои бегаат од војна се физички и психички ослабени, не се запознаени со нивната нова околина, многу се ранливи и голема е веројатноста да станат плен на криминалци. Структурите што ги примаат бегалците мора да се осигураат дека тие се информирани за нивните права, на јазик што можат да го разберат и да им се обезбеди психолошка и материјална поддршка. Властите мора да преземат чекори за да спречат лажни понуди за превоз, сместување и работа и да ги зајакнат безбедносните протоколи за деца без придружба, поврзувајќи ги со националните системи за заштита на децата“, додаде таа.
ГРЕТА потсетува на обврските на 48-те држави членки на Конвенцијата на Советот на Европа за акција против трговијата со луѓе за спречување на трговијата со луѓе и за идентификување и заштита на жртвите на трговија со луѓе. Овие обврски продолжуваат да се применуваат – и имаат зголемена важност – во време на вонредна состојба, како што е масовното пристигнување на бегалци.
Продолжуваат да го следат спроведувањето на Конвенцијата за борба против трговија со луѓе на Советот на Европа со цел да се осигураат дека државите членки на Конвенцијата ќе ја одржат својата посветеност за спречување и борба против трговијата со луѓе.
Децата кои бегаат од војна во Украина се изложени на зголемен ризик од трговија и експлоатација
УНИЦЕФ повикува на зајакнати мерки за заштита на децата кои преминуваат од Украина во соседните земји бидејќи се изложени на зголемен ризик од трговија со луѓе и експлоатација.
Трговците со луѓе често се обидуваат да го искористат хаосот од големите движења на населението. Со оглед на тоа што повеќе од 1,5 милиони деца ја напуштиле Украина како бегалци од 24 февруари, заканата со која се соочуваат е реална и расте секојдневно.
Според неодамнешната анализа спроведена од УНИЦЕФ и Меѓуагенциската координативна група против трговија со луѓе (ICAT), 28 отсто од идентификуваните жртви на трговија со луѓе на глобално ниво се деца. Во контекст на Украина, експертите за детска заштита на УНИЦЕФ веруваат дека децата најверојатно ќе претставуваат уште поголем дел од потенцијалните жртви на трговија со луѓе со оглед на тоа што децата и жените ги претставуваат речиси сите бегалци кои досега ја напуштиле земјата.
„Војната во Украина води кон масовно раселување и бегалски текови, услови кои би можеле да доведат до значителен скок на трговијата со луѓе и акутна криза за заштита на децата“, рече Афшан Кан, регионален директор на УНИЦЕФ за Европа и Централна Азија.
„Раселените деца се исклучително ранливи на одвојување од нивните семејства, експлоатација и трговија со луѓе. Ним им треба владите во регионот да преземат мерки за да ги задржат безбедни“.
Повеќе од 500 деца без придружба биле идентификувани како преминале од Украина во Романија од 24 февруари до 17 март. Вистинскиот број на разделени деца кои избегале од Украина во соседните земји е веројатно многу поголем. Разделените деца се особено ранливи на трговија со луѓе и експлоатација.
Децата кои бегаат од војната во Украина треба да бидат прегледани за нивната ранливост додека преминуваат во соседна земја. Треба да се направат сите напори за зајакнување на процесите на проверка на бегалските гранични премини, рече Кан.
За да ги заштитат и поддржат децата и семејствата кои побегнале од Украина, УНИЦЕФ и УНХЦР во партнерство со владите и организациите на граѓанското општество, поставуваат „Сини точки“, безбедни простори за деца и жени со едно место. „Сините точки“ обезбедуваат клучни информации за семејствата кои патуваат, помагаат да се идентификуваат децата без придружба и разделени и да се обезбеди нивна заштита и да се обезбеди центар за основните услуги.
„Сините точки“ се веќе воспоставени во земјите кои се домаќини на украински деца и жени и се зголемуваат во текот на следните денови, вклучително и 34 во Полска.
Here’s what a response for refugees fleeing #Ukraine looks like from the inside. This is a?Blue Dot, a temporary center where children and women can seek #protection, support, food, and other emergency supply. @UNICEFRomania @UNICEF_UA pic.twitter.com/2hy9xZj9hO
— UNICEF Europe C.Asia (@UNICEF_ECA) March 7, 2022
УНИЦЕФ ги повикува владите на соседните земји и другите земји да ги зајакнат проверките за заштита на децата на граничните премини, особено оние со Украина, за подобро да ги идентификуваат децата изложени на ризик. Дополнително, УНИЦЕФ ги повикува владите да ја подобрат прекуграничната соработка и размената на информации помеѓу граничната контрола, органите за спроведување на законот и заштитата на децата и брзо да ги идентификуваат разделените деца, да спроведат процедури за следење на семејството и повторно обединување за децата лишени од родителска грижа.
Треба да се спроведе дополнителен скрининг за заштитни ризици во засолништа, големи урбани железнички станици и други локации каде што се собираат или минуваат бегалците. Исто така, важно е за националните и меѓународните органи за спроведување на законот да го следат движењето на децата и жените и активно да ги ублажуваат ризиците со кои се соочуваат ранливите групи.
М. Ацковска
