Астрономите ја забележаа најмасивната позната ѕвездена црна дупка во галаксијата Млечен Пат откако открија необично „нишање“ во вселената.
Таканаречениот „заспан џин“, наречен Гаја БХ3, има маса што е речиси 33 пати поголема од нашето Сонце, а се наоѓа на 1.926 светлосни години оддалеченост во соѕвездието Аквила, што ја прави втората најблиска позната црна дупка до Земјата. . Најблиската црна дупка е Гаја БХ1, која се наоѓа на околу 1.500 светлосни години од нас и има маса што е речиси 10 пати поголема од онаа на нашето Сонце, пишува Си-Ен-Ен.
Астрономите ја открија црната дупка од вселенскиот телескоп Гаја на Европската вселенска агенција за претстојното објавување податоци за научната заедница. Истражувачите не очекуваа да најдат ништо, но чудно движење – предизвикано од гравитационото влијание на Гаја БХ3 врз блискиот придружник – им го привлече вниманието.
Многу „заспани“ црни дупки немаат придружник што е доволно близок за да се открие, па затоа е многу потешко да се забележат и не генерираат никаква светлина. Но, други ѕвездени црни дупки сифонираат материјал од придружните ѕвезди и оваа размена на материја ослободува светли рендгенски зраци кои можат да се забележат преку телескопи.
Движењето на стара џиновска ѕвезда во соѕвездието Акила откри дека таа била во „орбитален танц“ со заспана црна дупка и тоа е трета таква заспана црна дупка забележана од Гаја.
Истражувачите го користеа многу големиот телескоп на Европската јужна опсерваторија во пустината Атакама во Чиле и други копнени опсерватории за да ја потврдат масата на Гаја БХ3, а нивната студија исто така понуди нови индиции за тоа како настанале таквите огромни црни дупки. Наодите се појавија во списанието Astronomy & Astrophysics.
„Никој не очекуваше да најде црна дупка со голема маса која демне во близина, досега неоткриена“, вели водечкиот автор на студијата Пасквале Пануцо, астроном во Опсерваторијата во Париз, дел од францускиот Национален центар за научни истражувања и член на соработката Гаја. , во соопштението. „Ова е вид на откритие што го правите еднаш во вашиот истражувачки живот“.
Тајните на древните ѕвезди
Насловот за најмасивна црна дупка во нашата галаксија секогаш ќе му припаѓа на Стрелец А*, супермасивната црна дупка лоцирана во центарот на Млечниот Пат, која има околу 4 милиони пати поголема маса од Сонцето, но тоа е затоа што е супермасивна црна дупка, наместо ѕвездена црна дупка.
Процесот со кој се формираат супермасивни црни дупки е слабо разбран, но една теорија сугерира дека тоа се случува кога масивните космички облаци колапсираат. Ѕвездените црни дупки се формираат кога масивните ѕвезди умираат. Така, Gaia BH3 е најмасивната црна дупка во нашата галаксија која настанала од смртта на масивна ѕвезда.
Ѕвездените црни дупки забележани низ галаксијата Млечен Пат се во просек 10 пати помасивни од Сонцето. До откривањето на Гаја БХ3, најголемата позната ѕвездена црна дупка во нашата галаксија беше Лебед Х-1, што е 21 пати поголема од масата на Сонцето. Иако Gaia BH3 е исклучително откритие во нашата галаксија според стандардите на астрономите, таа е слична по маса со објектите пронајдени во многу далечни галаксии.
Научниците веруваат дека ѕвездените црни дупки со маса како Gaia BH3 се формирале кога ѕвездите сиромашни со метал се уривале. Овие ѕвезди, кои вклучуваат водород и хелиум како нивни најтешки елементи, се смета дека губат помала маса во текот на нивниот животен век, така што на крајот имаат повеќе материјал што може да резултира со црна дупка со висока маса.
Но, астрономите не беа во можност да најдат докази што директно ги поврзуваат црните дупки со висока маса и ѕвездите сиромашни со метал додека не ја пронајдоа Гаја БХ3.
Авторите на студијата рекоа дека спарените ѕвезди имаат тенденција да бидат слични по состав. Точно на очекувањата, истражувачите открија дека ѕвездата што орбитира околу Гаја БХ3 е сиромашна со метал, што значи дека ѕвездата што ја формирала Гаја БХ3 веројатно била иста.
„Она што ме погодува е дека хемискиот состав на придружникот е сличен на она што го наоѓаме кај старите ѕвезди сиромашни со метал во галаксијата“, рече во изјавата коавторот на студијата Елизабета Кафау, член на соработката на Гаја во Опсерваторијата во Париз.
Ѕвездата што орбитира околу Гаја БХ3 најверојатно се формирала во првите 2 милијарди години откако Големата експлозија го создала универзумот пред 13,8 милијарди години. Траекторијата на ѕвездата, која се движи во спротивна насока од многу ѕвезди во галактичкиот диск на Млечниот Пат, сугерира дека била дел од мала галаксија која се споила со Млечниот Пат пред повеќе од 8 милијарди години.
Сега, тимот се надева дека истражувањето може да им овозможи на другите астрономи да ја проучуваат колосалната црна дупка и да откријат повеќе од нејзините тајни без да мора да чекаат за остатокот од објавувањето на податоците на Гаја, планирано за крајот на 2025 година.
„Импресивно е да се види трансформациското влијание што Гаја го има врз астрономијата и астрофизиката“, рече Карол Мундел, директорка за наука на Европската вселенска агенција. „Неговите откритија ја надминуваат првичната цел на мисијата, а тоа е да се создаде извонредно прецизна повеќедимензионална мапа од повеќе од милијарда ѕвезди низ нашиот Млечен Пат.
Подготвил: Ј. Ѓ.
