Војната на рускиот претседател Владимир Путин во Украина требаше да биде неговото крунско достигнување, демонстрација за тоа колку далеку стигнала Русија од распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година. Анексијата на Украина требаше да биде првиот чекор во обновата на руската империја. Не испадна така. Кијив остана силен, а украинската војска се трансформираше во сила, делумно благодарение на блиското партнерство со САД и западните сојузници.
Руската армија, напротив, покажа лошо стратегиско размислување и организација. Политичкиот систем зад него се покажа неспособен да учи од своите грешки. Со мали изгледи да ги диктира акциите на Путин, Западот ќе мора да се подготви за следната фаза од катастрофалната војна во Русија.
Првото сценарио – Русија го прифаќа поразот според условите на Украина
Првото и најмалку веројатно сценарио е Русија да го признае поразот со прифаќање на договорено решение за условите на Украина. Ќе мора многу да се промени за да се оствари ова сценарио, со оглед на недостатокот на изгледи за дипломатски преговори меѓу Русија, Украина и Западот.
Размерите на руската агресија и размерите на руските воени злосторства би ѝ отежнале на Украина да прифати какво било дипломатско решение без целосна руска капитулација.
Покрај тоа, руската влада – под Путин или еден од неговите наследници – може да се обиде да го задржи Крим и да бара мир на друго место. За да го зачува својот имиџ во земјата, Кремљ може да тврди дека се подготвува за долга војна во Украина, оставајќи ја отворена можноста за понатамошни воени упади.
Москва може да го обвини НАТО за лошите перформанси, тврдејќи дека испораката на оружје, а не украинските сили, ја спречи руската победа. За овој пристап да биде прифатен, тврдокорните – веројатно вклучувајќи го и самиот Путин – ќе мора да бидат маргинализирани. Ќе биде тешко, но не и невозможно. Меѓутоа, со Путин, таков исход е многу неверојатен, со оглед на тоа што неговиот пристап кон војната беше максималистички од самиот почеток.
Второ сценарио – Неуспех среде ескалација
Друго сценарио за пораз на Русија би вклучувало неуспех среде ескалација. Кремљ нихилистички ќе се обиде да ја продолжи војната во Украина, а во исто време ќе започне кампања на саботажа во прокиевските земји и во самата Украина. Во најлош случај, Русија може да одлучи да изврши нуклеарен напад врз Украина.
Војната потоа ќе доведе до директен воен конфликт меѓу НАТО и Русија. Русија ќе се трансформира од ревизионистичка држава во непријателска држава, транзиција која веќе е во тек, а тоа ќе го зајакне уверувањето на Западот дека Русија претставува единствена и неприфатлива закана. Преминувањето на нуклеарниот праг може да доведе до конвенционално учество на НАТО во војната, забрзувајќи го поразот на Русија.
Трето сценарио – Пад на режимот на Путин
Конечното сценарио за крајот на војната би било пораз и пад на режимот, при што решавачките битки не се водат во Украина, туку во пределите на Кремљ или на улиците на Москва. Путин цврсто ја концентрира моќта во своите раце, а неговата упорност да води изгубена војна го стави неговиот режим на несигурна почва.
Русите ќе продолжат да го следат својот неспособен император само до одреден степен. Иако Путин донесе политичка стабилност во Русија – достигнување за пофалба со оглед на нестабилноста на постсоветските години – неговите граѓани може да се свртат против него ако војната доведе до широко распространета сиромаштија.
Падот на неговиот режим може да значи итен крај на војната, со која Русија нема да може да се бори во услови на внатрешен хаос што следеше. Државниот удар проследен со граѓанска војна ќе го повтори она што се случи откако болшевиците ја презедоа власта во 1917 година, забрзувајќи го повлекувањето на Русија од Првата светска војна.
Падот на Путин може да се претвори во граѓанска војна и распад на Русија
Шансите прозападeн демократ да стане следниот претседател на Русија се неверојатно мали. Наследникот е многу поверојатно дека ќе биде авторитарен лидер во путинистичката форма.
Лидер надвор од вертикалата на моќта може да ја заврши војната и да размислува за подобри односи со Западот. Но, лидерот што доаѓа од Кремљ на Путин не би ја имал таа можност бидејќи би имал репутација дека поддржува војна. Предизвикот да се биде путинист по Путин би бил огромен.
Еден од предизвиците ќе биде војна во која ќе биде тешко да се води дури и за наследник, особено оној кој го дели сонот на Путин за враќање на статусот на Русија како голема сила. Друг предизвик би бил градењето на легитимноста на политичкиот систем. Ако таков го наследи Путин, нема да има поддршка од народот и тешко ќе ја оживее неосоветската, неоимперијална идеологија создадена од Путин.
Во најлош случај, падот на Путин може да се претвори во граѓанска војна и распад на Русија. Врховната власт ќе биде оспорена, а државната контрола ќе биде фрагментирана низ целата земја. Овој период може да биде обележан со бунт, беззаконие и странска инвазија.
Извор: Foreign Affairs
