„Преговорите со Европската Унија (ЕУ) нема директно да влијаат врз зголемување на руското влијание во Македонија, бидејќи државата е членка на НАТО и дел од заедничкиот безбедносен систем на Алијансата“, изјави за Фронтлајн, проф. д-р Ратко Дуев, Универзитетски професор, коментирајќи ја можноста за зголемување на руското влијание во Северна Македонија и во регионот, како резултат на евентуалното неуспех да се одобрат неопходните уставни измени за воведување на бугарската заедница во Преамбулата.
„Преговорите ќе влијаат повеќе врз економијата, поради можноста за достапност до европските фондови за развој. Проблемот е во дволичната европска политика која во голема мера влијаеше за проруските ставови кај голем дел од граѓаните во нашата држава. Како утеха за болната промена на името, сите европски лидери при потпишување на Преспанскиот договор, па и претседателот на Р. Франција, г-н Емануел Макрон, ветуваа дека тоа е последната наша жртва на патот кон НАТО и ЕУ. Но набргу следуваа нови условувања за Македонија на патот кон ЕУ. Од војната во Украина најголеми штети трпи Европа, а европските држави не извлекоа поуки од минатото“, вели професор Дуев.
За сите нас, додава тој, како дел од европскиот континент остануваат многу отворени прашања: Дали доколку Европа ги избегнеше балканските војни по падот на комунизмот и ги забрзаше процесите за интеграција на европските држави надвор од Унијата денес ќе имавме една поинаква Европа?
„Во новиот свет и новиот начин на војување и ширење на влијание, со хибридни војни, не само Македонија туку целиот регион ќе биде цел на ширење на руското влијание. Забележливо е што влијанието има подлабоки корени во нашето општество, не е ненадејна појава. За жал лошата политика на моќните европски држави кон Македонија во изминатите две децении беше искористено за зајакнување на руското влијание. На Балканот како мост и пат кон Истокот отсекогаш се судирале интересите на големите сили. Неговата целосна неинтеграција во НАТО и ЕУ остава простор за ширење на разни други влијанија кои може повторно да донесат деструкција во регионот какви што ни се познати од блиското минато. Историјата не учи дека Русија никогаш не водела политика од која Македонија имала некаква полза. Се надевам дека ќе бидеме мудри и ќе продолжиме по патот за кој сите политички фактори во државата имаат конзенсус од осамостојувањето до денес, во спротивно ќе не очекува неизвесна иднина“, нагалси Дуев.
Селим Ибраими од Институтот за безбедносни и развојни студии (ИССД-Македонија) смета дека руското влијание на Балканот отсекогаш било активно и се должи на природата на населението што живее на овој простор.
„Владата и прозападните групи треба да направат повеќе за уставните измени. Се чини дека Скопје многу малку работи за да се одобрат овие измени. Треба да има поголема одлучност за промените кои во крајна линија се во корист на македонската страна. Доколку промените никогаш не се изгласаат, се разбира, радикалните групи, без разлика дали се од Србија или од трети земји, ќе имаат за цел да го зајакнат влијанието и да ја вратат поранешната област на руско влијание на Балканот. Во оваа линија, етно-религискиот состав на Балканот и Северна Македонија треба да овозможи голем простор за дезинформации и да го одржи рускиот сон жив. Моментално Русите и Србите се активни во виртуелниот свет на дезинформации, а таму се активни и Македонците“, изјави Ибраими за Фронтлајн.
Според него, битката на власта може да биде изгубена доколку продолжи со оваа динамика на информирање за пакетот уставни амандмани.
„Покрај хибридните методи како што се дезинформациите, Русите, Србите и радикалните сили во Северна Македонија може да се обидат со други средства да го намалат интересот за уставни промени, како на пр. ангажманот на кадри на терен, во македонскиот дел, за зголемување на незадоволството од власта. Бидејќи руско-српскиот и македонскиот радикализам е присутен во регионот, владата мора да дејствува побрзо во обезбедувањето терен за да се направат промените. Во спротивно, враќањето на руско-српскиот свет на Балканот би било чекор кон нови поделби и поттикнување на етно-верски тензии“, нагласува Ибраими.
Од друга страна, Министерството за надворешни работи на Бугарија соопшти дека Бугарија нема нови услови за Република Северна Македонија.
„Бугарија нема нови услови кон Република Северна Македонија. Напротив, таа искрено сака да го види својот сосед како напредува кон полноправно членство, преку успеси во реформскиот процес и напорите за градење добрососедски односи. Го очекуваме првиот чекор во овој процес, согласно обврските потпишани од Скопје во јули 2022 година – …стапување во сила на измените на Уставот на Северна Македонија за граѓаните кои живеат на територијата на оваа земја и се дел од други народи, како што е бугарскиот народ, според внатрешните процедури“, се вели во соопштението на бугарското МНР.
Оттука, тезата на опозициската ВМРО-ДПМНЕ и Христијан Мицкоски дека и по воведувањето на Бугарите во Преамбулата на Уставот, Бугарија ќе има други барања кон Северна Македонија паѓа во вода.
Од тука, по Резолуцијата во германскиот Бундестаг, најавена од Франција, и изјавата на Бугарското МНР се во правец на гаранциите што Мицкоски ги бара дека тоа ќе биде последното барање на бугарската страна кон Северна Македонија на нејзиниот пат кон ЕУ.
Дестан Јонузи
