Претседателката инсистираше на тоа дека процесот на проширување е и ќе остане „заснован на заслуги“ поттикнат од „напорна работа и лидерство“ и одби да се заложи за каков било фиксен рок, како што направи минатиот месец Шарл Мишел, претседателот на Европскиот совет.
„Добрата вест е дека со секое проширување оние кои велеа дека тоа ќе не направи помалку ефикасни, се покажа дека грешат“
Нејзините страсни коментари, дадени на германски, се чини дека го поттикнуваат Законот за обновување на природата, кој оваа пролет стана цел на немилосрдното противење од десничарските партии и едвај преживеа гласање со нож во Европскиот парламент.
Урсула фон дер Лајен синоќа го одржа својот говор за состојбата на Европската унија, комбинирајќи ги минатите достигнувања со идните амбиции.
Едночасовното обраќање е последно од ваков вид пред следните европски избори, планирани да се одржат меѓу 6 и 9 јуни.
Имајќи го ова во предвид , претседателката на Европската комисија ја искористи приликата во Стразбур за да понуди детална ретроспектива на главните политички подвизи што ги постигна нејзината извршна власт низ низата кризи што го погодија блокот во изминатите неколку години.
Таа, исто така, даде и неколку големи најави кои сугерираат дека нејзините политики сè уште не дошле до крај.
„Тоа е моментот да им покажеме дека можеме да изградиме континент каде што можете да бидете тоа што сте, да го сакате оној што сакате и да целите високо колку што сакате“, рече Фон дер Лајен пред европратениците.
„Уште еднаш – ова е моментот на Европа да одговори на повикот на историјата“.
Еве ги главните поволности од овогодинешната состојба на Европската унија.
Економијата
Здравјето на европската економија го зазема најголемиот дел од обраќањето и навлезе практично во секоја тема на која претседателката се осврна.
Дијагнозата на Фон дер Лејен беше дефинитивно измешана.
Од една страна, таа ја прикажа економијата како иновативна, еластична и добро прилагодена за постигнување климатска неутралност. Но, од друга страна, таа предупреди за различните пречки кои се закануваат да го попречат просперитетот на блокот и неговата способност да застане наспроти своите конкуренти на глобалната сцена.
Фон дер Лајен нагласи три големи предизвици: широк недостиг на работници, постојано високи цени и административен товар со кој се соочуваат малите компании.
„Болниците го одложуваат лекувањето поради недостаток на медицински сестри. И две третини од европските компании бараат специјалисти за ИТ“, рече фон дер Лајен.
„Осум милиони млади луѓе не се ниту во вработување, ниту образование или обука. Нивните соништа (се) ставени на чекање, нивните животи во состојба на подготвеност“, продолжи таа. „Ова не е само причина за толку многу лични неволји. Тоа е исто така едно од најзначајните тесни грла за нашата конкурентност“.
Фон дер Лајен истакна дека ќе назначи претставник на ЕУ за мали и средни бизниси (МСП) под нејзина директна команда со цел подобро да ги разбере „секојдневните предизвици“ на европските компании. Таа, исто така, вети дека ќе ги намали обврските за известување на МСП за најмалку 25% и ќе го олесни пристапот до финансии за најсовремените технологии.
Во изненадувачки потег, фон дер Лајен го задолжи Марио Драги, поранешниот претседател на Европската централна банка и премиер на Италија, да подготви извештај за иднината на европската конкурентност во контекст на зелената транзиција.
„Европа ќе направи „се што е потребно“ за да ја задржи својата конкурентска предност“, фон дер Лајен, повторувајќи ја незаборавната линија на Драги на врвот на европската должничка криза.
Кина под микроскоп
Во она што беше веројатно најпривлечното, од целиот говор, Урсула фон дер Лајен објави официјална истрага против субвенциите за евтините електрични автомобили кои доаѓаат од Кина во блокот.
Протокот на овие производи е неверојатно брз: Брисел проценува дека кинеските марки на електрични возила уживаат 20% разлика во цената во споредба со европските брендови и имаат собрано 8% удел на европскиот пазар, кој би можел да скокне на 15% до 2025 година.
„Конкуренцијата е вистинска само се додека е фер“, рече фон дер Лајен. „Премногу често, нашите компании се исклучени од странските пазари или се жртви на грабливи практики. Тие често се поткопани од конкурентите кои имаат корист од огромните државни субвенции.
Претседателката кој ја употреби стратегијата на „не ризикувај“ за да се справи со Пекинг, ги потсети европратениците како европската соларна индустрија стана од глобален лидер до второкласна, поради притисокот што го вршат нејзините „силно субвенционирани кинески конкуренти“.
Истата судбина, предупреди таа, би можела да ја снајде и европската автомобилска индустрија бидејќи пазарот станува „преплавен“ со електрични автомобили произведени во Кина, чија „цена се одржува вештачки ниска“.
„И бидејќи не го прифаќаме ова одвнатре, не го прифаќаме ова однадвор“, рече фон дер Лајен, предизвикувајќи аплауз од пратениците.
„Европа е отворена за конкуренција, но не и за трка до дното. Мораме да се браниме од нефер практики“.
Истрагата може да доведе до наметнување тарифи за неутрализирање на ефектите од кинеските субвенции, кои се во форма на грантови, повластени даноци и ниско оданочување.
Климатска неутралност, но не заборавајте ги и земјоделците
Како што беше случај во сите нејзини претходни говори за состојбата на Унијата, фон дер Лајен долго зборуваше за нејзината водечка политика – Европскиот зелен договор – и долгорочната мисија на блокот да стане климатски неутрална до 2050 година.
„Пред четири години, Европскиот зелен договор беше нашиот одговор на повикот на историјата. И ова лето – најжешкото досега забележано во Европа – беше остар потсетник за тоа“, рече таа.
Фон дер Лајен ги прослави многуте закони за климата кои беа успешно усвоени по нејзиното пристигнување во Брисел и ја пофали европската „уникатна биолошка разновидност“ составена од илјадници животински видови, шуми, модри и мочуришта.
„Губењето на природата ги уништува не само темелите на нашиот живот, туку и нашето чувство за тоа што претставува дом“, рече фон дер Лајен.
Нејзините страсни коментари, дадени на германски, се чини дека го поттикнуваат Законот за обновување на природата, кој оваа пролет стана цел на немилосрдното противење од десничарските партии и едвај преживеа гласање со нож во Европскиот парламент.
Конзервативците тврдеа дека предложениот закон ќе го намали производството на храна и ќе ја загрози егзистенцијата на европските земјоделци, стравувања кои беа широко споделени низ социјалните медиуми и отфрлени од климатолозите, невладините организации и приватниот сектор.
Фон дер Лајен не го спомна законот по име, но одвои малку време да го пофали придонесот на земјоделскиот сектор.
„Безбедноста на храната, во хармонија со природата, останува суштинска задача“, рече таа. „Би сакал да ја искористам оваа прилика да им изразам благодарност на нашите земјоделци, да им се заблагодарам што ни обезбедуваат храна од ден на ден.
Потоа, таа остро додаде: „Ни треба повеќе дијалог и помалку поларизација“.
Посилна и поголема Унија
Покрај економијата и климатската криза, руската војна против Украина беше другата сеопфатна тема во текот на обраќањето. Фон дер Лајен уште еднаш вети дека ќе ја одржи финансиската и воената поддршка за Украина „колку што е потребно“.
Имено, таа избегна нови ветувања за санкции против Кремљ или употреба на имобилизирани средства за плаќање за обновата на нацијата разурната од војна. Наместо тоа, нејзините зборови служеа како вовед во поширока рефлексија за проширувањето и способноста на блокот да ги поздрави новите земји-членки, како Украина, Молдавија и Западен Балкан.
„Во свет каде што некои се обидуваат да ги одберат земјите една по една, не можеме да си дозволиме да ги оставиме нашите сограѓани Европејци зад себе“, рече таа. „Во свет каде големината и тежината се важни, јасно е дека е во стратешките и безбедносните интереси на Европа да ја комплетира нашата Унија.
Крајната цел треба да биде унија на 500 милиони луѓе кои живеат во слобода, демократија и просперитет, додаде таа, но да се стигне до таму нема да биде „лесен пат“.
Претседателката инсистираше на тоа дека процесот на проширување е и ќе остане „заснован на заслуги“ поттикнат од „напорна работа и лидерство“ и одби да се заложи за каков било фиксен рок, како што направи минатиот месец Шарл Мишел, претседателот на Европскиот совет.
„Треба да ги поминеме старите, бинарни дебати за проширувањето. Ова не е прашање на продлабочување на интеграцијата или проширување на Унијата“, рече таа. „Можеме и мораме да ги направиме и двете.
Фон дер Лајен рече дека е отворена за реформирање на договорите на ЕУ, како што повикаа некои водачи, но чекорот не е неопходен за да се гарантира проширувањето. Како алтернатива, претседателката рече дека Комисијата ќе започне процес на преглед за да ги идентификува областите на политиката што ќе треба да се прилагодат во една поголема унија.
„Добрата вест е дека со секое проширување оние кои велеа дека тоа ќе не направи помалку ефикасни, се покажа дека грешат“, рече таа.
Подготви: А. В. / Нова ТВ
