Втори април – Светскиот ден за подигање на свеста за аутизмот е ден посветен на подигање на свеста, поттикнување, разбирање, прифаќање и чествување на животите и придонесите на лицата со АСН. Денес, ние ја осветлуваме убавината на различноста, важноста на прифаќањето и моќта на вклучувањето во општеството, наведува во писмената изјава претседателот на Македонското научно здружение за аутизам (МНЗА), Владимир Трајковски.
– Аутистичниот спектар на нарушување е невроразвојна состојба што влијае на тоа како поединците го перцепираат светот и како комуницираат со другите. Се проценува дека 1 од 32 луѓе во САД се во спектарот – бројка што нагласува како аутизмот е суштински дел од нашата глобална заедница. Аутизмот не е нешто што треба да се „поправа“ или „излечи“, туку, тоа е поинаков начин на доживување на светот – доказ за богатството на човековата различност, нагласува Трајковски.
Тој додава дека Светскиот ден за подигање на свеста за аутизмот не е само подигање на свеста, туку се работи за нивно прифаќање и силно општествено дејствување.
– Предолго, стереотипите и недоразбирањата ги обликуваа наративите околу аутизмот, создавајќи бариери за поединците од спектарот. Денеска и секој ден, мора да се посветиме на рушење на овие бариери. Станува збор за препознавање на уникатните способности, таленти и перспективи, што луѓето со аутизам ги носат со себе. Ние сме инспирирани од поединци со АСН кои се истакнуваат во нивните определби – без разлика дали се во академската заедница, уметностите, технологијата или како првенци во застапувањето и претприемништвото. Овие лица нè потсетуваат дека аутизмот не е ограничување, туку тоа е спектар на неограничен потенцијал. Нивните успеси се доказ за тоа што може да се постигне кога има разбирање, можности и поддршка, истакнува Трајковски.
Тој потенцира дека ние не можеме да ги игнорираме предизвиците што сè уште постојат.
– Многу семејства се соочуваат со пречки при навигација во образовните системи, пристап до здравствена заштита и пронаоѓање инклузивни работни места. Аутизмот не е состојба што одговара на сите. Потребите на поединците многу варираат, а нашите системи мора да го одразуваат тоа, со што ќе бидат прилагодливи, инклузивни и сочувствителни, додава претседателот на МНЗА.
Тој се осврнува и на улогата на заедницата.
– Градењето на навистина инклузивно општество бара сите нас – доктори по медицина, специјални едукатори и рехабилитатори, психолози, социјални работници, креатори на политики, работодавци, здравствени работници и другите членови на заедницата, да работиме заедно. Родителите и старателите неуморно се залагаат за своите најблиски. Наставниците и терапевтите со својата посветеност им помагаат на учениците со аутизам да го откријат својот потенцијал. Работодавците кои го ценат невродиверзитетот даваат пример на другите, создавајќи средини каде секој може да напредува. Но, вклученоста не застанува на училиштата или на работните места. Започнува во нашите домови, населби и пошироки општествени кругови. Треба да обезбедиме дека секој поединец, без оглед на неговите способности, треба да има чувство на припадност и почит од страна на заедницата. Вклучувањето значи препознавање на вредноста на различните перспективи и нивно прифаќање како силни страни, истакнува Трајковски.
Тој ја нагласува важноста на дејствувањето. Вели дека секој од нас има своја улога.
– Додека размислуваме за овогодинешната тема – Унапредување на невродиверзитетот и целите за одржлив развој на ОН – нека нè инспирира да преземеме акциони чекори. Во образованието: да ги поддржиме едукаторите во разбирањето на аутизмот и опремувањето на училниците со алатки за задоволување на различни потреби. На работното место: да се залагаме за невроразновидни практики за вработување, разбивање на заблуди за аутизмот и поттикнување иновации. Во услугите за истражување и поддршка: да се заложиме за поголеми инвестиции во истражување за подобро да го разбереме аутизмот и да развиеме интервенции засновани на докази, што го подобруваат квалитетот на животот. Во нашиот секојдневен живот: да им пристапиме на поединците со АСН со отворени умови и срца, подготвени да слушаат, да научат и да ги прифатат нивните уникатни искуства, додава Трајковски.
Исто така, потенцира тој, од витално значење е да се подигне гласот на лицата со АСН во секој разговор. Нивните искуства и приказни не се само вредни, како што нагласува Трајковски, „туку тие се од суштинско значење за обликување на политики, практики и ставови“.
– На лицата со аутизам да им порачаме: видени сте. Вие сте ценети. Вие внесувате неверојатна длабочина и перспектива на нашиот свет. Вашите придонеси се важни, а ние сме посветени на создавање општество каде што ќе бидете почитувани и поддржани за да ги остварите вашите соништа. За семејствата и старателите, вие сте хероите на ова патување. Вашите љубов, трпение и истрајност нè инспирираат сите нас. Знајте дека вашите напори прават длабока разлика во животите на вашите најблиски и во нашите заедници. За застапниците и сојузниците, вашите гласови го засилуваат повикот за вклучување и еднаквост. Да ја продолжиме оваа работа заедно, знаејќи дека промената е можна и дека сме посилни кога стоиме обединети, додава Трајковски.
Додека го осветлуваме светот во сино денеска, истакнува, да се потсетиме дека свесноста е само почеток. Вистинскиот напредок, нагласува, лежи во разбирањето, прифаќањето и преземањето значајни активности за да се отстранат бариерите и да се создадат нови можности.
– Дозволете ни да се обврземе да го направиме секој ден – можност да изградиме општество што ги слави разликите, ја негува различноста и им дава моќ на сите да напредуваат, истакнува Трајковски.
