Четири дена сум во Србија, прво во Белград, сега во Нови Сад. Разговарав со десетици луѓе, слушав секакви судбини, животни приказни како за книга. И, искрено, првпат во новинарската кариера не знам што да напишам, напиша хрватскиот новинар Томислав Кукец на својот ФБ профил во саботата.
„Ова што се случува вечерва во Нови Сад е нешто сосема надреално, нешто што ниту една статија или телевизиска програма не може да го опише, еден од оние моменти во историјата кога молчиш и гледаш, чувствуваш…“, сподели новинарот.
Кукец понатаму ги опишува демонстрациите како нешто повеќе од соборување на режимот на Александар Вучиќ. Според него, младите и не го доживуваат Вучиќ – тој им е небитен. За нив е важно да функционираат институциите и да не се газат луѓето затоа што имаат различно мислење, а за криминал да се оди в затвор, а не на висока функција.
„Стигнав во заблуда дека Србите го соборуваат режимот на Александар Вучиќ и дека како новинар ќе известувам за падот на една диктатура. Попатно сфатив дека тоа е само трошка, зрно од приказната за бунтот во Србија. Младите овде воопшто не го доживуваат Вучиќ. Тој им е небитен (а тоа најмногу го боли). Нив воопшто не ги интересира кој ќе биде претседател на Србија. Може да биде, ми вели еден студент, Пинк Пантер. Важно е институциите да работат. Да се почитуваат законите. Да се оди во затвор за криминал, а не на висока функција. За да не се газат луѓе со различно мислење по улиците на градовите. Важно е секој да биде одговорен за својата работа, за својот збор, за секој свој потег“, пишува Кукец во својата емотивна објава.
Тој протестите во Србија ги гледа како бунт против системот, беззаконието и криминалот. Смета дека за Србите што се на улица ова не е политичка борба и дека воопшто не ги интересира ниту позицијата, ниту опозицијата, а тоа ги плаши политичарите.
„Србите се бунтуваат против системот. Против беззаконието, против криминалот. Ова не е политичка борба, најдобар начин да се покаже тоа е дека студентите немаат лидер, немаат политички став, воопшто не ги интересира ниту позицијата, ниту опозицијата. Не се леви, не се десни, што се!? Па, тоа ги плаши политичарите кои се на власт и оние кои најмногу би сакале да дојдат на власт. Затоа што гледаат дека овие деца се паметни, артикулирани, начитани и пред се похрабри и посилни отколку што некој мислеше“, напиша новинарот.
Авторот на оваа емотивна објава накратко погледна и во перспективите на протестите во Србија, гледајќи на нив како на своевидна катарза, во која младите бараат нов, подобар свет, без национализам, без нечесност, без насилство.
„Ова во одреден момент ќе мора да се тргне од улица и институционално да се реши. Но, како? Како кога улицата никому не верува. Улицата бара лустрација (немам подобар збор), катарза, чистење од калта што се наталожи не само во деценијата на Вучиќ, туку и во претходните. Студенти, средношколци, млади… Не бараат Вучиќ да си замине, иако тоа само по себе се објаснува. Тие бараат радикални промени, можеби утопија, апсолутна демократија, понекогаш анархија. Тие бараат нов, подобар свет, без национализам, без нечесност, без насилство. Дали се тие наивни во ова? Се разбира, тие се деца со големи срца, деца кои навистина ја сакаат својата земја и ѝ посакуваат добро“, оценува Кукец.
Хрватскиот новинар се надева дека пораката на студентите стигне до секој десетти човек во Србија, во Хрватска, каде било на планетата, тоа ќе биде поголем успех отколку сите политичари од овие простори заедно за триесет, четириесет, па и педесет години.
„Дали светот преку ноќ ќе стане подобар поради нив? Тие нема, се разбира. Но, ако нивната порака до секој десетти човек во Србија, во Хрватска, каде било на планетата, направиле повеќе од сите политичари од овие простори заедно за триесет, четириесет, па и педесет години… И затоа старите плачат кога ќе видат нив на улиците. Плачат затоа што гледаат дека надежта не е изгубена, плачат затоа што крвавите стапала на студентите ги потсетија на силата што некогаш ја имале самите. Плачат затоа што не плачеле со години, заробени во безнадежност и апатија и мислат дека така треба да биде и не можеме ништо да направиме за тоа“, заклучува Кукец во својата објава.
Во саботата, во Нови Сад се одржа најголемиот собир во историјата на тој град. Студентите и огромниот број граѓани што им се придружија, останаа на улиците и во парковите во текот на ноќта. Беа деблокирани два од трите моста преку Дунав, кои во текот на денот беа блокирани. На најголемиот, мостот на слободата, тие остануваат 24 часа.
На студентите од Нови Сад им се придружија студентите од Белград кои стигнаа пешки до градот. На протестите им се придружија и земјоделците, адвокатите, таксистите и голем број граѓани. За Денот на Нови Сад, 1 февруари, локалните власти ги откажаа сите планирани свечености. Протестите продолжуваат.
Подготви: Џ. Д. / Цивил Медиа
