Полска потврди дека соборила руски беспилотни летала во својот воздушен простор за време на масовен воздушен напад врз Украина во текот на ноќта на 10 септември, што се чини дека е прв случај членка на НАТО да ги ангажира средствата на Москва над својата територија за време на војната, пренесува Кијив Индипендент.
Инцидентот се случил додека бранови руски беспилотни летала и ракети беа лансирани низ Украина, првенствено насочени кон централните и западните региони и предизвикувајќи цивилни жртви.
„Синоќа полскиот воздушен простор беше нарушен од огромен број руски беспилотни летала“, рече полскиот премиер Доналд Туск на X, додавајќи дека оние „кои претставуваа директна закана беа соборени“.
Полските власти привремено го затворија главниот аеродром Шопен во Варшава и ја ставија воздушната одбрана на земјата во состојба на висока готовност во текот на ноќта по она што го опишаа како „невидено кршење на полскиот воздушен простор од страна на објекти од типот беспилотни летала“.
Оперативната команда на полските вооружени сили соопшти дека ги активирала сите потребни процедури за заштита на националниот воздушен простор и ги испратила и полските и авионите на НАТО како одговор на заканата.
Претходно, Туск потврди дека во тек е воена операција поврзана со повеќекратни нарушувања на полскиот воздушен простор, без првично да го именува потеклото на дроновите. Премиерот додаде и дека го информирал генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, за ситуацијата.
Руски беспилотни летала и ракети постојано го нарушувале воздушниот простор на Полска и другите членки на НАТО за време на нападите врз Украина, но до 10 септември никогаш немаше потврден случај локалната одбрана да собори едно.
Полски борбени авиони беа лансирани и претходно како одговор на војната, но претходните распоредувања првенствено вклучуваа следење или придружба на руски беспилотни летала кои накратко влегоа во полскиот воздушен простор на пат кон цели во Украина – а не ангажирање или соборување на нив.
Полската војска подоцна соопшти дека полските и сојузничките авиони, вклучувајќи ги и холандските ловци Ф-35, ја завршиле својата операција до 7:42 часот по локално време, а воздушната одбрана и радарските системи продолжиле со нормална активност. Потрагата по местата на удар и остатоците е во тек.
Оштетен дрон е откриен на поле во близина на селото Чосновка во регионот на Лублин, на околу 60 километри од украинската граница, соопштија локалните службеници за спроведување на законот.
Руски дрон, исто така, погодил куќа во Вирики (околу 20 километри или 12 милји од украинската граница) во истиот регион, оштетувајќи го покривот и автомобил паркиран на имотот, објави „Полсат њуз“, цитирајќи локален полициски службеник. Нема пријавени жртви.
Полските власти ги повикаа жителите во регионите Подлаские, Мазовјецке и Лублин да останат во затворен простор.
Регионот Лублин се граничи директно со Украина; Подлаские е на околу 50-70 километри од границата на нејзината најблиска точка, додека Мазовјецке се наоѓа на приближно 120-150 километри од украинската граница.
Полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека е во постојан контакт со министерот за одбрана Владислав Косињак-Камиш од почетокот на упадот и дека ќе води брифинг на Бирото за национална безбедност со Туск.
„Безбедноста на нашата татковина е највисок приоритет и бара тесна соработка“, објави Навроцки на X.
Известување објавено на веб-страницата на Федералната администрација за воздухопловство на САД (FAA) потврди дека главниот меѓународен аеродром во Варшава е привремено недостапен поради „непланирани воени активности поврзани со обезбедување на државната безбедност“, како и три други аеродроми.
Аеродромот Жешов-Јасионка во југоисточна Полска – клучен центар за патнички патувања и испораки на оружје во Украина – е меѓу привремено затворените аеродроми, според FAA.
Репортер на Кијив Индепендент од аеродромот Шопен во Варшава изјави дека сите летови се одложени, но службениците на аеродромот не се осврнале на руските беспилотни летала, само рекле дека воздушниот простор е затворен без да дадат дополнителни детали.
Службениците подоцна изјавија дека аеродромот во Варшава ги продолжил операциите, но предупредиле дека сите летови може да бидат одложени во текот на денот, според новинарот.
Во меѓувреме, американскиот конгресмен Џо Вилсон го нарече нападот од 10 септември „чин на војна“.
Русија ја напаѓа сојузничката на НАТО, Полска, со ирански беспилотни летала помалку од една недела откако претседателот Трамп го угости претседателот Навроцки во Белата куќа. Ова е чин на војна и ние сме благодарни на сојузниците на НАТО за нивниот брз одговор на континуираните неиспровоцирани, објави Џо Вилсон на Х.
Сенатор Дик Дарбин ги повтори коментарите на Вилсон, додавајќи дека „повторените нарушувања на воздушниот простор на НАТО од страна на руски беспилотни летала се вистинско предупредување дека Владимир Путин ја тестира нашата решителност да ја заштитиме Полска и балтичките земји“.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, наводно бил информиран за извештаите за руски беспилотни летала над Полска, според CNN. Претседателот на САД, Доналд Трамп, не коментирал за инцидентот кога бил прашан од новинар.
„Путин само продолжува да ескалира, да ја проширува својата војна и да го тестира Западот. Колку подолго не се соочува со сила како одговор, толку поагресивен станува“, коментираше украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха.
„Слабиот одговор сега ќе ја провоцира Русија уште повеќе – а потоа руските ракети и беспилотни летала ќе летаат уште подалеку во Европа“.
Сибиха, исто така, рече дека случајот нагласува зошто соседните партнерски земји треба да пресретнат руски проектили кои веќе се во украинскиот воздушен простор и да помогнат во зајакнувањето на сопствената воздушна одбрана на Украина.
Претседателот Володимир Зеленски рече дека најмалку осум дронови нападнале насочени кон Полска, што сугерира дека веројатно не станува збор за несреќа.
„Исклучително опасен преседан за Европа. Дали ќе има понатамошни чекори зависи целосно од координацијата и силата на одговорот“, рече претседателот.
Каја Калас, највисокиот дипломат на ЕУ, го нарече инцидентот „најсериозно кршење на европскиот воздушен простор од страна на Русија од почетокот на војната“.
Порано истата вечер, украинските воздухопловни сили објавија на Телеграм дека руските беспилотни летала се движат кон запад и претставуваат потенцијална закана за Замошќ, полски град кој се наоѓа на околу 70 километри од украинската граница. Објавата подоцна беше избришана.
Руските беспилотни летала што летаат во Полска за време на масовниот напад врз Украина покажуваат дека чувството на неказнивост на Путин продолжува да расте затоа што не бил соодветно казнет за неговите претходни злосторства.
Путин само продолжува да ескалира, да ја проширува својата војна и да го тестира Западот. Колку подолго се соочува со…, Андриј Сибиха на Х
Развојот на настаните доаѓа во време на еден од најголемите воздушни напади на Русија во последните недели, насочен кон повеќе украински региони и предизвикувајќи тревоги во соседните земји.
Д. Мишев / Циивл Медиа
