Научници и неврохирурзи вградиле електронски уреди во мозокот и ‘рбетниот мозок на парализиран човек кои комуницираат безжично, зголемувајќи ја неговата способност за одење и овозможувајќи му да се качува по скали, се вели во студија објавена во Nature.
Работата спојува две експериментални технологии кои се развиваат за лекување на парализа. Еден уред е вметнат во черепот и лежи над површината на мозокот, декодирајќи ги обрасците вклучени во одење и пренесувајќи сигнал до вториот уред вграден по должината на ‘рбетниот мозок. Електродите потоа го стимулираат ‘рбетниот мозок во прецизна секвенца за да ги активираат мускулите на нозете потребни за одење.
„Создадовме безжичен интерфејс помеѓу мозокот и ‘рбетниот мозок користејќи технологија за интерфејс мозок-компјутер што ја трансформира мислата во акција“, рече во изјавата Грегоар Куртин, автор на трудот.
Ваквите достигнувања слични на научна фантастика стануваат се почести бидејќи научниците, мозочните хирурзи и инженерите го забрзуваат истражувањето за поврзување на мозокот со компјутерите. Со поврзување во централниот нервен систем, таквите уреди можат да извршуваат команди што луѓето со парализа повеќе не можат да ги извршуваат без помош, овозможувајќи им да пишуваат или кренат парализирана тупаница размислувајќи за тоа. Студијата во Nature ја поврзува спиналната стимулација со она што е познато како интерфејс мозок-компјутер, поле популаризирано од Илон Маск и неговата компанија за импланти на мозок, Neuralink.
We want to surpass able-bodied human performance with our technology. Using only his mind, here’s precision cursor control from Pager (star of Monkey MindPong) achieving 65% and 88% of the median Neuralinker using a mouse. Join us to breakthrough to 110% and beyond!🧠#techtuesday pic.twitter.com/Ugtav0h7Mg
— Neuralink (@neuralink) April 19, 2023
Компаниите што ја развиваат оваа технологија велат дека првите апликации ќе бидат за луѓе кои ја изгубиле способноста да се движат или да комуницираат, иако тоа исто така ја зголемува долгорочната перспектива за подобрување на способностите на здравите луѓе. Маск зборуваше за мозочните импланти како начин луѓето да бидат во чекор со напредокот на вештачката интелигенција, а оваа област го привлекува вниманието на биоетичарите, владините регулатори и инвеститорите, пишува Вашингтон пост.
Единствениот пациент во написот на Nature е 40-годишен Холанѓанец по име Герт-Јан, кој останал парализиран по несреќа со велосипед. Тој доби експериментален стимулатор за ‘рбетниот мозок во 2017 година, кој му ја врати способноста за одење, но последователниот мозочен имплант му даде многу поголема контрола, според Дејв Марвер, главен извршен директор на Onward Medical, холандската компанија која го прави уредот за ‘рбетниот мозок.
„Вградувањето на интерфејсот мозок-компјутер овозможува уште поприродно движење отколку само нашата стимулација на ‘рбетниот мозок“, рече Марвер. Герт-Јан сега може да паузира во средината на одењето, да го прилагоди чекорот и да се движи по неправилен терен, како што се скалите.
На видеото што го доставија истражувачите, Герт-Јан може да се види како се подготвува за одење, се предржува на „шетачот“ ги свиткува колената, ги крева нозете и чекори со бавно, но „мазно“ движење.
Уредот на Onward Medical претходно се користеше во истражување кое ја врати способноста за одење на девет пациенти, мапирајќи ги невроните поврзани со сложените команди на телото за одење. Мозочниот имплант користен во студијата е развиен од француска компанија Clinatec и истражувачки институт поддржан од француската влада наречен CEA. Тој користи уред кој е поставен над мозокот наместо да продира во него.
Марвер рече дека компанијата веројатно е пет години подалеку од тоа да може да комерцијализира систем како оној што се користи во студијата на Nature, но неговите аспирации се многу пошироки. „На крајот на краиштата, нашата визија е дека лицето со парализа ќе може да посети лекар и да избере која функција сака да ја врати“, рече тој.
Подготви: Ј. Ѓ.
