Забраната за патување издадена од американскиот претседател Доналд Трамп првенствено ќе ги погоди земјите во Африка и Блискиот Исток.
Дванаесет земји се соочуваат со целосни забрани, кои ќе стапат на сила во понеделник. Луѓе од уште седум земји се соочуваат со делумни ограничувања.
Трамп го опиша ова како прашање на национална безбедност. Тој го наведе неодамнешниот напад врз членовите на еврејската заедница во Колорадо, за кој наводно бил извршен од египетски државјанин. Самиот Египет не е на листата на забранети земји.
Други наведени причини вклучуваат наводно кршење на американските визни правила од страна на луѓе од земјите за кои станува збор.
Би-Би Си со подетален поглед на дел од размислувањата на Трамп.
Авганистан
Во претседателската прогласка потпишана од Трамп се упатени низа обвинувања против Авганистан. Документот нагласува дека Талибанците, кои ја контролираат земјата, се специјално означена глобална терористичка група (SDGT).
Овој потег доаѓа само неколку недели откако администрацијата на Трамп се чини дека сигнализираше дека верува оти ситуацијата се подобрила во Авганистан, кога го објави крајот на Привремениот заштитен статус (TPS) за Авганистанците што живеат во САД.
Трамп дополнително го обвинува Авганистан дека нема „компетентен или кооперативен“ централен орган за издавање пасоши или граѓански документи. Како и кај другите земји на списокот на Трамп, се наведува и прашањето за престој на авганистански државјани што ги пречекоруваат своите визи.
Иран
Прогласот на Трамп го идентификува Иран како држава спонзор на тероризмот – долгогодишно обвинение што оваа блискоисточна нација претходно го отфрли.
САД претходно го осудија Техеран, главниот град на Иран, за неговото наводно спонзорство на прокси групи што работат во регионот, како што се Хамас и Хезболах.
Новиот проглас од Трамп вели дека земјата е „извор на значаен тероризам низ целиот свет“, не соработува со САД во врска со безбедносните ризици и „историски не успеала да ги прифати назад своите државјани што може да се отстранат“.
Овој потег доаѓа во услови на дипломатски расправии меѓу двете страни околу создавањето нов договор за капацитетите на Иран за изградба на нуклеарно оружје.
Сомалија и Либија
Слични причини се дадени и во случајот со Сомалија. Источноафриканската земја е етикетирана од Трамп како „безбедно засолниште на терористите“. Како и Иран, и таа е обвинета дека не ги прифатила своите државјани кога биле отстранети од САД.
Сепак, Трамп истакна уште една поента: „Сомалија се издвојува од другите земји во степенот до кој нејзината влада нема команда и контрола врз нејзината територија, што во голема мера ја ограничува ефикасноста на нејзините национални капацитети во различни аспекти“.
Меѓународно базираната влада на Сомалија се соочува со значителен предизвик од вооружените исламисти. Таа вети дека ќе „се вклучи во дијалог за да се справи со загриженоста што ја искажа“ Трамп.
Либија, во северна Африка, се наведува поради нејзиното „историско терористичко присуство“, кое е претставено како безбедносна закана за Американците.
Либија и Сомалија се исто така меѓу земјите на списокот на Трамп кои се критикувани за нивната перцепирана некомпетентност во издавањето пасоши.
Хаити
Во документот се истакнува дека „стотици илјади нелегални хаитски странци се прелеале во Соединетите Држави за време на администрацијата на Бајден“.
Трамп посочува на различни перцепирани ризици што ова ги подразбира – вклучувајќи го создавањето „криминални мрежи“ и високите стапки на пречекорување на визите.
Податоците од Бирото за попис на САД сугерираат дека повеќе од 852.000 Хаитјани живееле во САД во февруари 2024 година, иако не даваат преглед кога пристигнале тие мигранти.
Многумина дојдоа по катастрофалниот земјотрес во 2010 година или откако избегаа од насилството на бандите што се случи во карипската нација. Американскиот претседател, исто така, посочува на недостатокот на централна власт во Хаити за прашања што вклучуваат спроведување на законот.
Чад, Конго-Бразавил, Екваторијална Гвинеја
Трамп единствено ги обвинува овие земји дека имаат релативно високи стапки на пречекорување на визата.
Министерството за внатрешна безбедност (DHS) го дефинира „пречекорување на визата“ како лице кое останува во САД по неговиот овластен период на прием, без докази за какво било продолжување. „Стапката“ го означува процентот на луѓе кои пречекориле.
Централноафриканската држава Чад е издвоена поради тоа што покажува „очигледно непочитување на законите за имиграција на Соединетите Американски Држави“.
Документот истакнува стапка на пречекорување на визата од 49,54% од страна на жителите на Чад со деловни или туристички визи во 2023 година, цитирајќи извештај на DHS.
Конго-Бразавил и Екваторијална Гвинеја имаат еквивалентни стапки од 29,63% и 21,98% соодветно. Но, овие стапки се пониски од Лаос, кој се соочува со помало ограничување.
Мјанмар
Мјанмар, во прогласот на Трамп – наведен како и Чад, е слично обвинет за високи стапки на пречекорување на визата.
Како и со другите на листата, вклучувајќи го и Иран, земјата е дополнително обвинета дека не соработува со САД за прифаќање на депортирани државјани на Бурма.
Еритреја, Судан и Јемен
За секоја од овие земји, првото тврдење што го изнесе Трамп е дека тие имаат сомнителна компетентност во издавањето пасоши и граѓански документи.
Еритреја и Судан се дополнително обвинети дека имаат релативно високи стапки на пречекорување на визата. Еритреја е исто така обвинета дека не ги ставила кривичните досиеја на своите државјани на располагање на САД и дека одбива да прифати депортирани државјани.
Како и со Сомалија, Јемен е исто така обвинет дека нема контрола врз сопствената земја. Прогласот на Трамп нагласува дека тоа е место на активни воени операции на САД. САД се борат против Хутите, кои зазедоа голем дел од северот и западот на земјата за време на тековната граѓанска војна.
Делумни ограничувања
Луѓе од седум други земји се соочуваат со делумни ограничувања:
Венецуела е обвинета дека нема „компетентен или кооперативен“ централен орган за издавање пасоши и слични документи. Повторно се споменуваат тврдења за пречекорување на визата и одбивање да се прифатат депортирани лица. Како одговор, јужноамериканската земја ја опиша администрацијата на Трамп како „супремацисти кои мислат дека го поседуваат светот“.
Куба е етикетирана како уште еден „државен спонзор на тероризмот“ – ознака што ја дадоа САД во 2021 година, а ја осудија Хавана. Исто така, се споменува наводно одбивање да се прифатат депортирани лица, како и пречекорувања на визите.
Пречекорувањата на визите повторно се претставени како клучно прашање во случаите на Бурунди, Лаос, Сиера Леоне, Того и Туркменистан.
Подготви: Ј. Ѓ.
