пишува: НЕНАД ЈОВАНОВИЌ
Што е она кое го сфаќам за време на војната во Украина? Неколку важни работи: секое масовно насилство е организирано, дека секое насилство е политичко, дека секое насилство е пучистичко, и дека намерата на неговите организитори е да воведат тиранија. Се разбира, во име на некоја „возвишена“ вредност, по можност „традиционална“, тоа убаво звучи во ушињата на потенцијалните симпатезери и идни робови. Значи, ова се факти, другите оправдување се бедни схоластики.
Така и нашите патриоти кои забрефтале да ја преземат државата, нè убедуваат дека ние не сме виделе тоа што сме го виделе во Украина, туку ни велат спротивното: сè што сте виделе не сте виделе, сè што сте слушнале не сте слушнале. И тука не мислам само на Украина, туку мислам и на она кое ние овде го живеевме во минатото: од бомбите, до пучот во Собранието, преку референдумот, до пандемијата, па се и до пописот… Долг е списокот.
Стравот, имено, како една од најголемите емоции го тера човекот она што во „нормални“ ситуации не би го правел и, тоа е некогаш сретство за коренити промени во општеството. Па, така, тоа што до вчера било „ненормално“, го става во новиот образец на „нормално“. Во денешно време многу е полесно, благодарение на масовните медиуми, да се манипулира со стравот отколку што тоа порано беше возможно.
Стравот во некои моменти може да биде катализатор за пркос, за храброст, за правење на силни дела.
Кога ги читам сведоштвата на луѓето на Украина, кога ги гледам тие слики и видеа на интернет, сфаќам дека ова се луѓе кои се борат во една од најкравивте борби некогаш видени во реално време и со голо око. Силината и интензитетот на страдање е неверојатна; во смисла на сквернавење на телата од гранати, мини: последниот пример е во селото Буча, предградие на Киев. Сите овие луѓе се плашат за своите животи, дури и оние кои спасувале животи на други луѓе биле преплашени, сигурен сум, за својот живот и животот на другите луѓе.
Гледам дека и Зеленски е уплашен, ама тоа не го спречува да не се бори за своите луѓе и за украинскиот народ. Некогаш стравот луѓето ги прави уште посамоуверени и посигурни во работите за кои веруваат.
Од друга страна, стравот може да предизвика безнадежност, очај, а некогаш може да значи и парализа на делување. Тоа е, ми се чини, она што може да убие. Стравот не може да убие, нечинењето и неделувањето може да убие.
Не беше така одамна кога имавме страв од отворени простори за време на пандемијата. Сите бевме затворени во своите четири sида, и мантравме во себе миејќи ги своите дланки, кога оваа несреќа ќе помине. Денес, ете, сосема друго ја менува нашата перцепција: стравот од инвазијата на Русија во Украина и сите пропратни кризи кои следат како последица од таа војна.
Исклучително треба човек да биде храбар и самоуверен, а помалу и луд за да го изнесува своето мислење и да го шири. Се сеќавате на онаа слика од Третиот Рајх кога работничката класа го поздравува фирерот со нацистичкото салутирање „Sieg Heil“? Е, на таа една слика има еден работник со спуштена рака.
Меѓутоа, сакам да кажам и нешто друго: луѓето имаат еволуциска предодреденост да бидат храбри и да бидат пркосни, a имаат исто така еволуциска предодреденост да се покоруваат, да се втопат во масата затоа што се уверени дека така не си го рескираат животот.
А еволуциските гледано, одржување во живот на човекот е ултимативната цел: идеологија, вистина и правда.
И во таа смисла: јас стојам за да ја поддржувам Украина. Нивната борба е борба и за нашите животи. На крајот, сакам да завршам со еден мал фрагмент на познатиот словенечки филозоф и неговото видео обраќање до оние руски грѓани кои протестираат против лудилото на Путин:
„Денес ние треба да бидеме многу повеќе поврзани од било кога порано. Во овој момент јас не би можел ниту да го замислам мојот живот без вас, вие кои протестирате во Русија; јас само седам овде пред мојот компјутер и моите книги, но во некоја смисла, јас сум жив единствено преку вас. Ви благодарам многу. Вие ја имате мојата најдлабока почит“. – Славој Жижек.