Пишува: ЛЕОН БАКРАЧЕСКИ
Терминот „инфлуенсер“ стана сеприсутен термин во нашето општество денес. Последниот испад на новинарот Драган П. Латас (во улога на бумер кој плаче за внимание) и извесен Стефан Лазаров (во улога на паланечка интернет сензација) ги извадија декадите на трули вредности кои под привидот на сеприфатен мачоизам и мизогонија, беа голтани од нашето општество и толерирани се до граница по која конечно пукна тиквата.
Со подемот на платформите на социјалните медиуми, инфлуенсерите се појавија како нова сорта на познати личности кои имаат значително влијание врз масите. Но, каде започна овој феномен и која е интелектуалната и општествена вредност на нивното постоење? Ајде да го истражиме потеклото на инфлуенсерите и нивното влијание врз општеството.
Концептот на инфлуенсери може да се проследи наназад до почетокот на 20 век, кога познатите личности се користеле за да промовираат производи за гладното конзумерско општество. Првиот познат пример за е забележан во 1920-тите кога ѕвездата на немиот филм, Клара Боу, била искористена за да промовира производи за убавина. Современиот термин „инфлуенсер“ се појавува во раните 2000-ти, со подемот на платформите за социјални медиуми како Myspace а подоцна, Facebook и Instagram.
Денес, инфлуенсерите имаат милиони следбеници и станаа индустрија од повеќе милијарди евра. Од мода и убавина до здравје и благосостојба, инфлуенсерите си создадоа паралелен универзум и собраа посветени следбеници. Нивното влијание врз општеството не може да се негира, бидејќи тие имаат моќ да ги менуваат мислењата и да ги обликуваат културните норми.
Сепак, интелектуалната вредност на нивното постоење е тема на дебата. Додека некои тврдат дека влијателите привлекуваат внимание за важни прашања и создаваат свест за социјалните теков, други тврдат дека тие не се ништо повеќе од површни промотори на консумеризмот.
Познатиот филозоф Славој Жижек често го критикува концептот на инфлуенсери, често велејќи дека: инфлуенсерите на крајот на денот не се ништо повеќе од олицетворение на општество каде единственото нешто што е важно е подобрување на продажбата. Тие се само уште едно запче во капиталистичката машина, ќе рече Жижек.Подемот на инфлуенсерите е показател за нашата опсесија со изгледот и нашата желба за социјална валидација следствено Инфлуенсерите се новите свештеници, а Инстаграм е новата црква.
Нудејќи ги своите идентитети и лични животи за јавна потрошувачка, инфлуенсерите ја нормализираат идејата за постојан надзор и комодификација на себе. Не може да се избегне логичниот заклучок дека ова може да доведе до општество каде што поединците се оценуваат според нивното следење на социјалните мрежи и содржината што ја произведуваат, наместо според нивните лични вредности и достигнувања.
Звучи ли познато, кога ќе се свртиме кон македонските инфлуенсери и сето она што го „нудат“ на нивните следачи? Кои се нивните лични, интелектуални, општествени достигнувања? Што е она што го имаат создадено како општествено добро? Имаме плејада на виртуелни ликови кои иако не може да им забележиме дека решиле да си го заработуваат парчето леб преку промоција на производи, можеме и тоа како да им забележиме за ерозија на основни човечки вредности, кои и онака стојат на стаклени нозе во современото македонско општество во кое единствен филтер за успех е доволно долго да мантраш дека нешто сакаш или дека си некој, за тоа да ти го валидизира јавноста.
Следствено ширењето на лажни вести од страна на инфлуенсерите станува се позагрижувачко во последниве години. Со порастот на социјалните медиуми како примарен извор на вести за многу луѓе, инфлуенсерите имаат способност да шират дезинформации до нивните милиони следбеници. Ова може да има сериозни последици за јавното здравје, политичкиот дискурс и социјалното ткиво на нашето општество. Кога влијателите промовираат теории на заговор, лажни тврдења и други штетни информации, тие придонесуваат за растечко чувство на недоверба и поделеност во нашето општество.
Иако изгледаат безопасно, влијанието на нивните постапки може да има сериозни последици за нашите колективни вредности и верувања. Како што впрочем сме свесни и со најсвежиот пример. Не постои, каење, не постои извинување, не постои обид да се погледне суштината и да се признае грешка. Имаме оправдување и некаков шалабајзерски обид за контра напад притоа спинувајќи и повикувајќи се на традиционални вредности, политички флоскули и силење „ќе видите вие кој сум јас“.
Додека продолжуваме да се бориме со влијанието на социјалните медиуми и улогата на влијателите во обликувањето на културните норми, важно е да се земат предвид долгорочните последици од нашите постапки и вредностите што сакаме да ги промовираме како општество. Време е за дебата (најпрво по дома) кого следиме, зошто следиме и што голтаме како кленови на сите социјални канали.
Текстот е личен став на Авторот. Дозволено е преземање на текстот според лиценцата Creative Commons 4.0.
